Taalexpert: taal in coalitieakkoorden provincies erg moeilijk

De coalitieakkoorden die verschillende partijen met elkaar sloten in Limburg, Zuid-Holland en Flevoland zijn geschreven in moeilijk te begrijpen Nederlands, stelt taalwetenschapper Henk Pander Maat van de Universiteit Utrecht. Het taalniveau is in twee van de vier akkoorden zelfs van de moeilijkste categorie. Pander Maat analyseerde de landbouwalinea's uit de akkoorden op verzoek van het ANP.

In steeds meer provincies komen partijen de laatste weken tot een coalitie. Pander Maat bekeek de landbouwalinea's van drie akkoorden. Hij berekende de moeilijkheidsgraad van de teksten aan de hand van een formule. Daarmee wordt nagegaan of de gebruikte woorden gangbaar zijn of juist onbekend, hoe concreet de tekst is, wat de lengte van zinsdelen is en of de tekst veel tangconstructies bevat. In dat geval staan woorden die bij elkaar horen ver uit elkaar in de zin.

Uit de berekening rolt een score van 0 tot 100. Verhalen in jip-en-janneketaal scoren rond de 10, legt Pander Maat uit. Wetenschappelijke teksten scoren boven de 60. Hoe hoger de score, des te groter is het deel van de mensen dat waarschijnlijk moeite heeft om de tekst te begrijpen.

Het Zuid-Hollandse akkoord scoort het hoogste, ziet Pander Maat, namelijk 63,5. Een score van boven de 60 wil zeggen dat meer dan 80 procent van de lezers waarschijnlijk moeite heeft met de tekst. Limburg en Flevoland scoren ruim 58 en bijna 55. Voor een score tussen de 40 en de 60 geldt dat ruim de helft van de lezers de tekst waarschijnlijk lastig vindt.

Pander Maat heeft ook gekeken naar de landbouwalinea's uit de akkoorden van 2019. De verschillen tussen de moeilijkheidsgraad van de teksten toen en nu zijn volgens hem klein. In Flevoland is het verschil wel redelijk groot. Daar scoorden de landbouwalinea's nog 70 in 2019. Volgens Pander Maat bevat het nieuwe akkoord meer bekende woorden, maar worden nog steeds veel vaktermen gebruikt. Overigens werd in Limburg in 2019 een zogenoemd collegeprogramma opgesteld in plaats van een coalitieakkoord.

Volgens de taalwetenschapper heeft het taalgebruik te maken met de aard van een coalitieakkoord. "Het is ingewikkelde materie, waarover ook nog eens compromissen gesloten moeten worden." Daardoor worden de partijen gedwongen zich algemener uit te drukken dan ze misschien zouden willen.

In de drie provincies is de BBB (een van) de grootste coalitiepartij(en). De partij meldt dat het aan de provinciale BBB'ers is om "in eenvoudige taal te communiceren over wat zij doen of vragen".