Inspectie: dader steekpartij Veldzicht 19 keer overgeplaatst

De asielzoeker die verantwoordelijk is voor een dodelijk steekincident in tbs-kliniek Veldzicht in Balkbrug (Overijssel) en daarna zelfmoord pleegde, werd tijdens zijn verblijf in Nederland in drie jaar tijd negentien keer overgeplaatst. Dat staat in een rapport van de Inspectie Justitie en Veiligheid, dat onderzoek deed naar het fatale steekincident op 5 november 2022.

De man stak een medewerker van de kliniek dood en verwondde twee sociotherapeuten voordat hij zichzelf om het leven bracht. In het rapport staat dat de veiligheid in het centrum per direct verbeterd moet worden. Er moeten ook met spoed gespecialiseerde plekken komen voor vreemdelingen met psychiatrische problematiek, staat in de aanbevelingen.

Het rapport vermeldt dat de man ernstige psychiatrische problematiek had. Hij vertoonde verward en overlastgevend gedrag. Hij werd meerdere keren overgeplaatst tussen asielzoekerscentra en als gevolg van diverse incidenten werd hij meerdere malen overgeplaatst naar ggz-instellingen. Het leidde er volgens de Inspectie toe dat hij "op verschillende momenten tussen wal en schip raakte".

Op de locaties van het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) zijn geen passende opvangmogelijkheden voor vreemdelingen met psychiatrische problematiek, aldus de Inspectie. Toch keerde de man steeds terug naar de reguliere asielzoekersopvang, omdat verplichte ggz-opname niet is ingezet. Bij al die overplaatsingen hebben organisaties "niet alle beschikbare en relevante informatie tijdig gedeeld".

De Inspectie vindt dat de medewerkers van Veldzicht, met hulp van patiënten, tijdens het incident zo goed mogelijk hebben gehandeld. De Inspectie is wel kritisch op de situatie voorafgaand aan het incident. Veldzicht legde volgens de Inspectie de nadruk op zorg, boven veiligheid.

Demissionair minister Franc Weerwind (Rechtsbescherming) wijst in een Kamerbrief ook op een onderzoek van de Arbeidsinspectie. Daarin staat dat het beleid van Veldzicht tekortschiet als het gaat om agressie en geweld. Zo is het agressieprotocol onvolledig, zijn huisregels niet duidelijk en worden medewerkers onvoldoende getraind om met agressie om te gaan. Dat is een overtreding van de Arbeidsomstandighedenwet, waarvoor de inspectie een waarschuwing heeft uitgedeeld. De kliniek moet de verbeteringen uiterlijk op 1 mei 2024 hebben doorgevoerd.

Weerwind zal binnenkort met de slachtoffers en nabestaanden in gesprek gaan over de bevindingen.