Kabinet oppert knip in box 3, maar laat ruimte aan opvolger

Het demissionaire kabinet publiceert vrijdag een voorstel voor een nieuwe manier om verdiensten uit vermogen te belasten. Het oude systeem, de 'spaartaks' genoemd, werd eind 2021 onrechtmatig verklaard. Het kabinet wil daarom een stelsel optuigen waarin belasting wordt betaald over daadwerkelijk rendement uit vermogen. Hiervoor wordt onderscheid gemaakt tussen verschillende vormen van kapitaal. Maar, benadrukt staatssecretaris Marnix van Rij (Belastingen), een besluit is aan een nieuw kabinet.

Het voorstel dat het kabinet via internet publiekelijk ter consultatie voorlegt, is dan ook niet "een voldragen wetsontwerp", maar een "hulpmiddel voor een nieuw kabinet", stelt Van Rij. Er zijn ook verschillende varianten waaruit een nieuw kabinet straks nog kan kiezen. Dat kan ook besluiten zijn voorstel toch naar de prullenmand te verwijzen, aldus de bewindsman.

Jarenlang moesten vermogenden belasting betalen over een vast en fictief rendement. Dat was oneerlijk volgens de Hoge Raad, omdat spaarders bijvoorbeeld over 4 procent bedachte rente belasting moesten betalen, terwijl zij nauwelijks verdienden aan hun spaargeld door de lage rente. Om tot een eerlijk systeem te komen, wil het kabinet nu onderscheid maken. Vermogenden betalen niet alleen belasting over rendement en inkomen uit vermogen, maar ook over de waardetoename ervan. Denk aan aandelen op de beurs die meer waard worden. Dit wordt de vermogensaanwasbelasting genoemd.

Voor enkele vormen van vermogen, bijvoorbeeld woningen die verhuurd worden en aandelen in niet-beursgenoteerde bedrijven (zoals familiebedrijven en start-ups) geldt dat alleen belasting over de vermogensaanwas moet worden betaald op het moment van verkoop. Onderdeel van het voorstel is dat vermogensverlies juist verrekend kan worden met de belastingaanslag. Voor een eerste vakantiewoning waar mensen zelf gebruik van maken geldt onder voorwaarden een uitzondering.

De afgelopen jaren is veel gepuzzeld aan het voorstel voor vermogensrendementsheffing. Het plan dat nu voorligt, is het resultaat van een compromis tussen de coalitiepartijen. Hoewel pas een nieuw kabinet met de hervorming van de spaartaks aan de slag kan, wilde het huidige demissionaire kabinet het voorstel wel al in consultatie laten gaan. "Door het uitstellen van de internetconsultatie zou het vrijwel onmogelijk worden om een nieuw stelsel op 1 januari 2027 in werking te laten treden", aldus Van Rij. Belanghebbenden, bijvoorbeeld belastingadviseurs, kunnen tijdens de consultatie de komende weken hun zegje doen over het voorstel.