Milan Saes (18): "Het onderwijs loopt al decennialang achter op de werkelijkheid"

Toen hij een jaar of vijftien was, moest hij voor een project voor Nederlands een betoog houden. Hij mocht zelf een onderwerp kiezen: het falen van het onderwijssysteem. Hij legde hierin uit waarom het systeem niet past bij de huidige kinderen. Het is ouderwets en niet gericht op het talent en de kwaliteiten van de leerling. Op dezelfde leeftijd stopte hij met school en heeft hij nu, op zijn achttiende, een internationale onderneming in investment banking. In de rubriek Een ander geluid: co-founder Straise Milan Saes.

Hij begon op het VWO, dat in het begin goed ging. In het tweede jaar werd het al lastiger, met name door de toetsing. “Ik spreek vloeiend Engels en kan ook goed in het Engels lezen. Toch haalde ik nooit hoge cijfers, maar net een voldoende om over te gaan naar het volgende jaar. Dit gebeurde ook met economie en een aantal andere vakken. Daar begon ik me aan te ergeren. Je moet vijf of zes jaar lang vakken volgen, maar aan je eigen passie en talent wordt nul aandacht besteed." In de derde klas werd het lastig voor Milan om over te gaan. "Nu ben ik iemand die het gevecht aangaat, zeker als ik een fout ontdek. In de kerstvakantie ben ik de boeken ingedoken en ben ik gaan lezen over de leerplichtwet, hoe dat werkt. De fout die ik ontdekt had, was een afrondingsfout. Doordat er verkeerd naar onder en boven werd afgerond, en dus niet conform de voorschriften die de school zelf had gemaakt, bleven er onnodig mensen zitten. Ook ik bleef daardoor zitten, maar ben uiteindelijk naar 4 havo gegaan. Ik heb de directie hierover gemaild, maar heb tot op de dag van vandaag daar nooit reactie op gehad. Want waarom zou je een leerling die zich verdiept in de fouten in je beleid ook reactie geven? Van de andere kant kun je het directieleden ook niet kwalijk nemen."

Het voorval zorgde er in ieder geval voor dat zijn motivatie volledig weg was. Milan is goed in het uitdiepen van bepaalde onderwerpen. Hij las veel als kind, keek graag naar National Geographic en Discovery Channel

en kwam in groep acht van de basisschool via een reclame in aanraking met aandelen. Via een app kocht hij aandelen van zijn spaargeld. “Dit vertaalt zich naar het werk dat ik nu doe. Mijn passie ligt bij de investeringswereld en zelf ondernemen.” Dat ondernemen zit naar eigen zeggen in zijn bloed. In de tweede en derde klas van de middelbare school begon hij een webshop. “Dat liep in het begin niet, en toen ben ik na schooltijd me erin gaan verdiepen. Ik heb veel gelezen en geleerd, over webshops en online marketing, waardoor mijn webshop wel begon te lopen. Ik verkocht telefoonhoesjes met op de achterkant een handtekening van een bekende persoon. Ik ben er uiteindelijk mee gestopt, omdat ik niks heb met het operationele gebeuren. Met mijn opgedane kennis ben ik lokale ondernemers gaan helpen met hun online marketingactiviteiten.”

Dat liep zo goed, dat hij in de vierde klas al een fijn inkomen verdiende. Inmiddels stond hij ook als eenmanszaak ingeschreven bij de Kamer van Koophandel. “Het is fijn dat je in Nederland onder de achttien een eenmanszaak mag hebben. Ik mocht geen zakelijke rekening, dus ik moest een privé rekening openen van waaruit ik mijn facturen verstuurde.” Hij ging nog steeds naar school, tot het moment dat hij tijdens een toetsweek een vliegticket naar Miami had geboekt voor een conferentie, waar hij graag naartoe wilde om te luisteren naar de top van de bedrijfswereld. “Dat werd mij niet in dank afgenomen. Ik kreeg geen toestemming, maar het ticket was al geboekt. Ik ben gewoon gegaan. Mijn vader ging mee, want ik was te jong om een hotelkamer te boeken. Ik was toen bijna zestien.”

Tijdens de derde dag van de conferentie dacht Milan: waar ben ik mee bezig? Waarom zit ik eigenlijk op school? “Ik snap hoe het spel, het bedrijfsleven werkt. Ik wil gaan leren in de praktijk. Toen ik terugkwam moest ik proefwerken inhalen. Dat heb ik strategisch aangepakt door alleen mijn naam in te vullen en verder niks. Als je dat doet, zit je snel bij de directeur. Een paar weken later had ik een gesprek, samen met mijn ouders. Ik heb hem kenbaar gemaakt dat voor mij het hele schoolverhaal was afgesloten en dat ik ermee wilde stoppen. Hij probeerde mij daar vanaf te praten, maar ik wist heel goed wat ik wilde. We zijn samen gaan zoeken naar een oplossing en werden in contact gebracht met een leerplichtambtenaar.”

Er volgde een traject waarin Milan uiteindelijk vrijstelling kreeg van kwalificatieplicht. “Ik was zestien en moest eigenlijk naar vijf havo, maar bleef zitten. Dat was geen optie voor mij. Ik vond dat een verspilling van mijn tijd. Ik was niet meer leerplichtig, maar wel kwalificatieplichtig. Dat houdt in dat je minimaal een havo diploma moet hebben of aan een mbo studie moet beginnen. Het gaat erom dat je minimaal tot je achttiende naar school moet. Ik heb aangegeven dat ik beide niet wilde en dat we naar een andere oplossing moesten zoeken. Dan wordt het wel even lastig en moet je tussen de regels doorlezen. Na vier maanden van gesprekken, onderhandelingen en bezoeken aan huis zijn we tot een compromis gekomen. Ik kreeg volledige vrijstelling van de kwalificatieplicht, mits ik kon aantonen dat ik voldoende onderwijs zou blijven volgen tot mijn achttiende. Dat mogen ook cursussen en boeken zijn.”

Iedereen was akkoord. Inmiddels had Milan een handligging van de rechtbank in Roermond gekregen, waarmee hij een BV kon starten en contracten mocht sluiten. “Dit betekent dat je op zakelijke grond volwassen bent verklaard. Dat verzoek had ik ingediend bij een advocaat. Ik vond mijn eenmanszaak niet langer handig qua risico en belasting. Ik deed eerst nog marketingactiviteiten, totdat ik in aanraking kwam met een overname. Dat was een heel gaaf bedrijf is Israël. Ik dacht: ik kan wel marketingactiviteiten blijven doen, maar eigenlijk wil ik dat bedrijf zelf hebben, herstructureren en laten groeien. Ik heb een aantal mensen om me heen verzameld waarmee ik een overnametraject heb ingezet. Dat ging eerst goed, maar er werden veel politieke spelletjes gespeeld. Het is uiteindelijk niet doorgegaan, maar hierdoor ben ik wel in de wereld van overnames en investment banking terecht gekomen.”

Milan is onlangs achttien geworden en heeft zijn eigen investment banking BV. Hiermee haalt hij kapitaal op voor veelbelovende bedrijven van over de hele wereld. Hij en zijn partner Scott van den Berg bemiddelen tussen investeerders, zoals durfkapitalisten, vermogende individuen en pensioenfondsen, en bedrijven, met name snelgroeiende, vaak nog niet winstgevende startups. “Dat loopt heel goed. We hebben nu een medewerker die parttime voor ons werkt en er staat nu een vacature uit. Over twee maanden komen er daar naar alle waarschijnlijkheid nog twee mensen bij. We zijn nu een netwerk aan het opbouwen in Amerika. Daar zitten veel startups, waarmee we graag willen samenwerken. Hiervoor moet ik eerst vier examens doen op Wallstreet

. Investment banking is zwaar gereguleerd in Amerika. Als je die examens niet aflegt, mag je dit vak daar niet uitoefenen. Een investeringsbank uit New York sponsort ons.”

Hij ontwikkelt zich continu door boeken te lezen en nieuwe informatie op te doen. Hij ziet dat als zijn eigen verantwoordelijkheid als ondernemer. “Wat ik de afgelopen tijd heb geleerd, leer je niet op school, ook niet op een business school. Ik leer door zelf naar antwoorden te zoeken. Veel staat er op het internet, maar ik lees ook boeken en volg cursussen. Verder leer ik vanuit de praktijk. Neem zo’n overstap van een eenmanszaak naar een BV. Een fiscalist legt mij uit hoe dat gaat en daar leer ik zo enorm veel van. Dat zijn de beste leermomenten.” Dat kan ook na je achttiende. “Dat kan zeker, maar ik wil mijn tijd niet verdoen. We leven in een vrij land en dan wil ik ook zelf de keuze hebben om mijn onderwijs vorm te geven. Ik ben dankbaar voor het onderwijs dat ik heb gehad, maar nu doe ik het zelf. Dat is een keuze die ik heb gemaakt en ja, daar komt veel weerstand bij kijken.”

Zijn ouders staan volledig achter hem en zien van jongs af aan de passie die hun zoon heeft voor het bedrijfsleven. “Als ik daarover leer, zien ze met hoeveel plezier ik dat doe. School maakte mij doodongelukkig. Ik deed voornamelijk mijn best, zodat ik mijn vrienden kon blijven zien. Met mijn eigen bedrijf heb ik iets ontdekt waar ik echt gelukkig van word en waar ik ook mijn geld mee kan verdienen. Als ze op mijn zestiende hadden gezegd dat ik op school moest blijven, was ik naar België of Amerika vertrokken. Daar zijn ze minder streng dan hier.”

Milan heeft niets met de huidige manier van toetsen, waarmee leerlingen in hokjes worden gestopt. Havo of vwo zegt niets over iemands intelligentieniveau, aldus Milan. “ Het hele systeem klopt niet, zowel het toetsen niet als de manier van leren. Prima dat je op de basisschool taal en rekenen leert, maar wat is er logisch aan het uit je hoofd leren van begrippen, jaartallen en ga zo maar door? De huidige problemen die we hebben zie je totaal niet gereflecteerd in de stof van het onderwijs. Er zitten mensen in de politiek die daar niet horen te zitten en niet geschikt zijn voor die functie. Zij kunnen niet het onderwijs bepalen. Er moet gekeken worden naar de problemen die er zijn in de maatschappij en welke topics nu belangrijk zijn. Wat zijn er straks voor banen en welke mensen zijn hiervoor nodig? Waar gaan we straks tegenaan lopen? Dat moet terugkomen in het onderwijssysteem. Het onderwijs loopt al decennialang achter op de werkelijkheid.”

Er heeft nog nooit iemand om zijn diploma gevraagd, en ook niet naar zijn leeftijd. In de nieuwe maatschappij wordt daar volgens Milan geen waarde aan gehecht. Het gaat om emotionele intelligentie, skills, je motivatie en de mate waarin je jezelf ontwikkelt. “Veel mensen hebben lange tijd niet kunnen geloven dat ik goed terecht zou komen. Ik werd voor gek verklaard en zou onder een brug eindigen. Mijn keuze was niet conform hun werkelijkheid. Dat blijft zo doorgaan, totdat je laat zien dat het goed gaat. Het is me wel gelukt en dat zien ze nu.” Heb je het gevoel dat je je moet bewijzen? “Ja, dat merk ik soms wel. Ik moet soms oppassen met de keuzes die ik maak. Dat ik kies voor wat slim is en niet voor wat er leuk uitziet, waardoor ik mijn omgeving laat zien dat het me is gelukt.”

Hij werkt dubbel fulltime, maar slaapt ook nog. Hij woont thuis en zijn ouders steunen hem nog steeds volop. “Ik sta anders in het leven dan de meeste mensen. Maar er is ook een shift gaande. Dat merk ik thuis. Mijn ouders zijn medisch onderlegd en zijn door het afgelopen coronajaar anders gaan denken. Mijn verhaal werkt blijkbaar aanstekelijk. Als je in één systeem de fouten gaat zien, ga je ze ook in andere systemen zien. Al onze systemen kloppen niet. Het gaat niet om mensen, dat is het probleem.”