Nederland bindt in als rest EU Bosnië wel als kandidaat-lid wil

Nederland is niet meer bij voorbaat tegen het voorstel van de Europese Commissie om Bosnië-Herzegovina kandidaat-lid van de EU te maken. Het land heeft volgens het kabinet eigenlijk te weinig hervormingen doorgevoerd om die stap te zetten, maar Nederland zal de kandidatuur niet als enige land blokkeren.

De hervormingen op het gebied van bijvoorbeeld de rechtspraak en corruptie gaan volgens het kabinet te traag. Maar, schrijft minister Wopke Hoekstra van Buitenlandse Zaken aan de Tweede Kamer, er zijn ook argumenten die vóór het kandidaat-lidmaatschap pleiten. "De aanbeveling van de Commissie is duidelijk gemotiveerd vanuit geopolitieke uitdagingen, met name de Russische agressie tegen Oekraïne", aldus de minister. Daar heeft hij "begrip" voor.

Tijdens de top in juni verklaarden EU-leiders het toetredingsproces voor zes westelijke Balkanlanden te willen versnellen. Oekraïne en Moldavië kregen toen de begeerde status van kandidaat-lid. Vorige maand besloot de Europese Commissie dat Bosnië kandidaat-lid moet worden, hoewel het nog niet aan alle eisen voldoet.

Maar door de oorlog in Oekraïne zijn de internationale verhoudingen drastisch gewijzigd. "Een wind van verandering blaast weer door Europa en we moeten dit momentum grijpen", zei voorzitter Ursula Von der Leyen van de Europese Commissie in oktober. "De Westelijke Balkan hoort bij onze familie."

In de Tweede Kamer zei premier Mark Rutte vorige maand dat Bosnië weinig voortgang heeft geboekt om kandidaat-lid te worden. "Tegelijkertijd is het ook weer de vraag of je het als enige moet gaan tegenhouden als in Europa iedereen behalve Nederland zou zeggen dat we ze kandidaat-lid moeten maken." Rutte zei verder dat er nog wel vraagtekens te zetten zijn bij het toekennen van de kandidaat-status. "Maar ik denk dat er ook nog een politieke dynamiek is die je mogelijk ook moet meewegen."

Ook heeft het kabinet geen bezwaar tegen visumvrij reizen voor Kosovo naar de EU, schrijft Hoekstra. Kosovo voldoet al sinds 2018 aan de eisen voor visumliberalisering, maar de EU-leiders hebben er nog steeds niet mee ingestemd. Dat lijkt dus nu wel te gaan gebeuren. Kosovo is sinds 2008 onafhankelijk, maar dat wordt nog niet door alle EU-staten erkend.

De verhoudingen in het land zijn al langer gespannen door de Bosnisch-Servische leider Milorad Dodik die nauwe banden onderhoudt met Rusland. Hij wil de Republika Srpska afscheiden van de rest van het land.