Nieuwe autoriteit: natuur onder druk, kennis provincie onvoldoende

De natuur in vier gebieden in Zuid-Holland en Limburg is er niet goed aan toe. Maar de provincies hebben nog te weinig inzicht in de oorzaken van de problemen, concludeert de Ecologische Autoriteit vrijdag in vier adviezen. De provincies moeten met aanvullende informatie komen, zodat in de gebiedsprogramma's goed onderbouwde maatregelen opgenomen kunnen worden.

De autoriteit bekeek de zogenoemde natuurdoelanalyses die de provincies aanleverden voor de natuurgebieden Nieuwkoopse Plassen & De Haeck (nabij Alphen aan den Rijn), Broekvelden, Vettenbroek & Polder Stein (in het Groene Hart), Meinweg (bij Roermond) en Maasduinen (aan de Duitse grens bij Venray). "Alle vier de gebieden hebben te maken met te weinig of juist te veel water, slechte waterkwaliteit en te veel stikstof", concludeert de autoriteit. De vier adviezen zijn de eerste van de in totaal 130 natuurdoelanalyses waar de autoriteit naar kijkt.

Voor alle vier de gebieden is volgens de autoriteit "meer inzicht nodig in het systeem: hoe werkt het daar wat betreft bodem, water en lucht, en in de wisselwerking met planten en dieren?" Daarmee moeten de onderliggende oorzaken van de slechte staat van de natuur duidelijk worden, zoals bijvoorbeeld waterwinning of een gekanaliseerde beek als oorzaken voor droogte. "Deze systeemkennis is nodig om te weten aan welke knoppen gedraaid kan worden om de natuur weer gezond te maken."

Voor een aantal "knelpunten in de gebieden" is al wel goed in beeld wat de onderliggende oorzaken zijn en de autoriteit adviseert dan ook voor die zaken al snel maatregelen te treffen. "Zo kunnen de provincies voorkomen dat de natuur verder achteruitgaat en het in de toekomst moeilijker wordt om de natuurdoelen te halen."

De Ecologische Autoriteit benadrukt dat uit de eerste vier adviezen geen algemene conclusies getrokken kunnen worden. "Belangrijk is juist dat voor elk gebied afzonderlijk goed in beeld komt hoe de natuur daar eraan toe is." Dat is ook waar de autoriteit voor werd ingesteld door het kabinet. Alle provincies moeten natuurdoelanalyses opstellen, waarin ze onderbouwen welke maatregelen ze nemen voor natuurherstel. De autoriteit beoordeeld die natuurdoelanalyses, die later worden opgenomen in de provinciale gebiedsprogramma's. Die moeten alle provincies voor 1 juli af hebben.

De Ecologische Autoriteit bestaat uit onafhankelijke deskundigen, zoals wetenschappers of mensen die ervaring hebben met gebiedsbeheer. Adviezen van een onafhankelijk orgaan zijn belangrijk, zo is de gedachte, omdat er soms twijfel of een verschil van mening ontstaat over meetmethoden van onder meer stikstofuitstoot en de effecten daarvan. Zo gaan de boeren er niet allemaal van uit dat de berekeningen van de overheid kloppen. Stikstofminister Christianne van der Wal zei ten tijde van de instelling van het orgaan dat de nieuwe autoriteit gezaghebbende uitspraken kan doen en daarmee "een positieve bijdrage kan leveren aan een constructieve maatschappelijke dialoog over de opgave waar we voor staan".