Onderzoekers: gedragscodes nodig om danswereld veiliger te maken

De Nederlandse danswereld heeft behoefte aan duidelijke gedragscodes om grensoverschrijdend gedrag te voorkomen. Dat concluderen Marjan Olfers en Anton van Wijk van onderzoeksbureau Verinorm na uitgebreid onderzoek binnen de danssector. Ze presenteerden maandag in Den Haag hun rapport van 332 pagina's, genaamd Schaduwdansen.

Dat onafhankelijk onderzoek werd in 2021 in opdracht van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport opgestart, na meldingen over misstanden. Kim Koumans fungeerde als klokkenluider. De professionele danseres en choreografe trad naar buiten met haar eigen ervaringen met grensoverschrijdend gedrag, waaronder seksueel misbruik. Koumans spoorde andere dansers aan hun ervaringen ook te delen en riep de politiek op onderzoek te doen. Vorig jaar deed ze aangifte tegen een Brabantse dansleraar die haar misbruikt zou hebben.

Enkele cijfers en conclusies uit het omvangrijke rapport lekten ruim een week geleden uit, al voordat de betrokken dansers waren geïnformeerd. Het leidde in de Tweede Kamer tot schriftelijke vragen aan minister Conny Helder van VWS, die "het ongeloof en de verontwaardiging" hierover van Koumans en de onderzoekers zei te delen.

Olfers en Van Wijk, die eerder de misstanden in het turnen in kaart brachten en ook onderzoek doen naar de topsportcultuur in Nederland, zeggen dat hun 'dansonderzoek' langer heeft geduurd dan voorzien. Ze spreken van een "lastige klus" en een "ingewikkeld traject" vanwege de "gesloten cultuur" in het "versnipperde danslandschap" met zoveel verschillende stijlen. Ongeveer 1,5 miljoen Nederlanders zijn actief binnen de danswereld.

De onderzoekers lieten honderden dansers een vragenlijst invullen en deden 167 interviews. Uit bevolkingsonderzoek kwam naar voren dat 39 procent van de dansers in het afgelopen jaar te maken heeft gehad met zeker één vorm van grensoverschrijdend gedrag. In 11 procent van de gevallen ging het om seksueel wangedrag. Trainers of docenten, die een machtspositie hebben, worden voornamelijk als daders genoemd. "Dansers tolereren veel om hun passie maar te kunnen blijven uiten, en vaak te veel", staat in 'Schaduwdansen'.

Zo'n twee derde van de ondervraagden zegt dat maatregelen nodig zijn om de sector veiliger te maken. De onderzoekers komen met enkele aanbevelingen. "Heb oog en oor voor slachtoffers", is er daar één van. Ook zou het dansen professioneler gemaakt moeten worden, moet er een herkenbare structuur komen, zijn duidelijke gedragscodes nodig en moet de zogeheten zwijgcultuur doorbroken worden.