Een oppashuisdier biedt troost en afleiding bij eenzaamheid

Terwijl het aantal mensen op aarde toeneemt, en daarmee ook het aantal inwoners van een stad als Amsterdam, neemt de eenzaamheid eveneens toe. Volgens de Gezondheidsmonitor van de GGD voelt in Amsterdam een op de acht volwassenen zich eenzaam, waarvan 80.000 ernstig. Sofie Brouwer, oprichtster van Stichting Opa's en Oma's Passen Op Een Huisdier (OOPOEH), kwam met een aaibaar initiatief. “Bij veel mensen is het stil thuis; dan kan een oppas huisdier troost en afleiding bieden.”

Dat er op eenzaamheid nog steeds een taboe rust, is ook de ervaring van Sofie. In 2012 kwam zij met het idee voor OOPOEH, waarmee ouderen worden gekoppeld aan een oppasdier, omdat ze graag gezelschap willen. Zelf kunnen ze om wat voor reden dan ook niet meer een eigen huisdier hebben en zodoende hebben ze wel de lusten, maar niet de lasten. “We geven niet graag toe dat we eenzaam zijn. Het is een term die we liever aan iemand anders geven dan aan onszelf. Maar eenzaamheid kan in kleine dingen zitten: dat je je dagelijkse ervaringen niet kan delen of dat je geen gesprekje kan voeren. In het OOPOEH’s bestand van 55-plussers zitten ook mensen die hun partner hebben verloren. Zij hebben wel afspraken buitenshuis, maar thuis is het heel stil."

Toen Sofie zes jaar geleden met het idee kwam, werd er lacherig op gereageerd. “Is dat wat mensen nodig hebben, een huisdier?", kreeg ik vaak als reactie. Toen er bij mij in de straat een oudere buurvrouw haar hondje verloor, kwam ze steeds minder buiten. Zomaar aankloppen doet niemand. Toen dacht ik: ik heb een hondje, misschien wil ze daar oppassen.” Inmiddels hebben er ruim tweeduizend koppelingen tussen ouderen en huisdieren plaatsgevonden en opereert OOPOEH landelijk. “Wij lossen eenzaamheid niet op, maar bieden troost, gezelligheid en afleiding. In veel gevallen is een huisdier een mooi middel om je leven weer op de rit te krijgen. Als je veel vrije tijd hebt, net met pensioen bent gegaan of je partner hebt verloren, kan zo’n kleine verantwoordelijkheid van een oppasdier een manier zijn om te wennen aan zo’n nieuwe fase in je leven. Als je iets hebt om voor te zorgen, ga je beter voor jezelf zorgen en heb je iets om naar uit te kijken. Veel mensen vinden het gek om alleen te wandelen, dus eigenlijk laat de hond de oudere uit.”

Zeventig procent van de oppasdieren in hun bestand zijn honden, de rest katten en vogels. Veel mensen die een huisdier hebben, zijn aan het werk of willen een dagje of weekend weg. Dan biedt OOPOEH uitkomst. “Er wordt altijd in het eigen huis opgepast. Sommige mensen zijn slecht ter been, dus die koppelen we aan een huisdier die weinig beweging nodig heeft. Zo hebben we een vrouw van 97 jaar oud gekoppeld aan een mopshondje. Die kan mee op haar rollator. We zijn altijd op zoek naar de ware. Ook als iemand heel oud is en niet veel meer kan, is er een huisdier die daarbij past. Op elke potje past een dekseltje.”

De impact is groot en er is veel animo voor. Veel ouderen die oppasoma of -opa zijn geworden, hebben een beter humeur, bewegen meer, komen meer buiten en hebben meer contacten in de buurt. “Veel mensen komen bij ons via samenwerkingen, mond-tot-mond reclame, maar ook via de dierenarts. Als een huisdier moet inslapen, verwijst de arts vaak door naar ons. Mensen die werkelijk in een isolement leven, zijn echter moeilijk te bereiken. Die hebben er vaak helemaal geen zin in. Wij proberen mensen te bereiken tijdens kwetsbare periodes, bijvoorbeeld als een dierbare overlijdt. Eenzaamheid is een complex probleem waar niet zo makkelijk een oplossing voor is. Het heeft vaak met veel diepere thema’s te maken.”

Onlangs werd een oppasopa ernstig ziek en moest hij naar een hospice. Zijn laatste wens was een middagje doorbrengen met zijn oppashond. “Hier was ik erg door geraakt. Dit heeft me laten zien dat we werkelijk een bijdrage leveren aan het leven van mensen.”