Allereerste cyberwerkplaats geeft digitale hangjongeren een tweede kans

Oud-Tweede-Kamerlid en sociaal ondernemer ICT Astrid Oosenbrug zet zich al jaren in voor jongeren die veel kunnen, maar wiens analytische talent niet benut wordt. Deze week start de inschrijving voor de allereerste Cyberwerkplaats in Nederland, waarvan zij mede-oprichtster is. "De digitale hangjongeren die wij gaan opleiden en begeleiden, hebben de antwoorden op vraagstukken waar we nu tegen aanlopen.”

Astrid houdt zich bezig met ICT -vraagstukken binnen bedrijven en zet zich in voor een open en veilig internet. In deze roerige tijden is dat geen overbodige luxe. “Wat er nu gebeurt met ransomware heeft niets meer met hacken te maken, maar is puur criminaliteit. Hier moeten we klaar voor zijn, maar dat zijn we niet.” Toen Astrid nog kamerlid was, kwam ze in contact met Anouk Vos en Mary-Jo de Leeuw van Women in Cyber Security. Tijdens een gesprek kwamen ze erachter dat ze tegen dezelfde dingen aanliepen. “Veel jongeren kunnen veel, maar worden opzij gezet als kansloos, omdat ze geen HBO of universitaire studie hebben gedaan. Dit zijn jongeren die zichzelf hebben geleerd om te hacken en veelal hun dag achter de computer doorbrengen met gamen. Ze zijn vaak gestopt met school omdat ze óf hun geloof in het onderwijs zijn kwijtgeraakt, óf zijn weggestuurd van school omdat ze bijvoorbeeld het schoolsysteem hebben gehackt óf thuis op de bank zitten zonder diploma, omdat ons schoolsysteem niet aansluit bij wie ze zijn. Veel van hen zitten in het autistische spectrum, hebben 21e -eeuwse vaardigheden zoals analytisch denkvermogen, snel data kunnen onderscheiden en kunnen repeterend werk doen. Dit zijn jongeren die het antwoord hebben op de vraagstukken en uitdagingen waar we momenteel tegen aanlopen, maar die nu buiten de boot vallen.”

Met de Cyberwerkplaats willen de drie vrouwen een plek creëren waar ze jongeren een nieuwe start kunnen aanbieden. “Neem de Wannacry attack van dit jaar. Dit is ontdekt door een jongen, die slim is met computers. Dat zijn de mensen die wij willen gaan opleiden. Jongeren hebben niet altijd slechte bedoelingen met hacken. Vaak is het voor hun niet meer dan digitaal belletje trekken. Deze digitale hangjongeren willen we leren wat ethisch hacken is, waar de grens ligt en wat je kan doen om jouw vaardigheden goed en legaal in te zetten. Wij bieden een plek voor opleiding, ontwikkeling en ondersteuning, waardoor ze daarna stage kunnen lopen of ergens kunnen gaan werken. Eigenlijk zou elk bedrijf een ethische hacker in dienst moeten hebben.”

De aanmeldingen van jongeren tussen de 16 en 25 jaar oud stromen inmiddels binnen, terwijl er nog niets aan publiciteit is gedaan. “We hebben zelfs iemand van vijftien jaar, die een vrijstelling van school heeft gekregen. Ook zit er een jongen bij die graag bij Apple wil werken; ik ga kijken of we dat voor elkaar kunnen krijgen.” Dit zijn de jongeren die ook nodig zijn binnen een bedrijf, aldus Astrid. Het zijn namelijk niet alleen externe aanvallen die voor besmettingen zorgen. Ook intern zorgen medewerkers, bewust of onbewust, voor datalekken of virusuitbraken. Bedrijven moeten zorg dragen voor hun digitale hygiëne en hun systemen op orde hebben. “Hiervoor heb je mensen nodig die het snappen, mee kijken en data kunnen analyseren.”

De pilotweek van de Cyberwerkplaats vindt in Rotterdam plaats van 21 tot en met 25 augustus. “We zijn nu op zoek naar een vaste locatie. Dat een dergelijke plek hard nodig is, hoeven we niet meer te bewijzen, met alles wat er momenteel gaande is. Ik geloof dat er voor iedereen een plek is in de maatschappij, dus ook voor deze jongeren. We kunnen ze wel een Wajong-uitkering geven, maar dat is niet de manier. Dan blijven ze buiten beeld, terwijl we ze hard nodig hebben.“