Raad van State in advies: breng oorzaken armoede beter in kaart

De Raad van State snapt dat het demissionaire kabinet extra geld uittrekt om armoede te bestrijden en vindt het een "goede stap" dat daar ditmaal op de begroting ook financiële dekking voor is gezocht. Maar er had beter onderzocht moeten worden hoe het komt dat zoveel mensen structureel moeite hebben om rond te komen.

Dat staat in het jaarlijkse advies van de Raad van State over de miljoenennota. Het kabinet stuurt volgens zijn belangrijkste adviseur in het armoedebeleid te veel op "losse indicatoren", zonder echt te begrijpen wat de onderliggende oorzaken zijn van armoede, of wat "bewezen effectieve en uitvoerbare maatregelen" zijn.

"Om onder meer werken te laten lonen en kansengelijkheid te vergroten (...) zijn echter structureel beleid en hervormingen benodigd op uiteenlopende beleidsterreinen, zoals de arbeidsmarkt en in de volkshuisvesting", schrijft de Raad van State. Dat vraagt om een "samenhangende analyse" van wat wel en niet goed gaat in de economie.

"We snappen de maatregel wel", zegt staatsraad Richard van Zwol over het koopkrachtpakket. Maar hij had graag "een betere analyse" gezien van wat het probleem veroorzaakt. Want het is bepaald niet de eerste keer dat een kabinet op Prinsjesdag pleisters moet plakken, omdat kwetsbare groepen erop achteruit dreigen te gaan.

Het kabinet trekt 2 miljard euro extra uit om arme gezinnen een extra steuntje in de rug te geven, onder meer met verhogingen van het kindgebonden budget en de huurtoeslag. Zonder deze ingrepen dreigde volgens een raming van het Centraal Planbureau het aantal mensen onder de armoedegrens volgend jaar op te lopen tot meer dan 1 miljoen.

In tegenstelling tot het vorig jaar aangekondigde prijsplafond voor energie, zijn deze koopkrachtmaatregelen al wel meteen financieel gedekt. Het geld wordt grotendeels opgehaald bij mensen die relatief veel verdienen. Zij gaan over een groter deel van hun inkomen het hoge belastingtarief betalen.

Het inmiddels demissionaire kabinet begon met stevige ambities op het gebied van armoedebestrijding. Het liet wel een commissie onderzoeken welk bedrag mensen minimaal nodig hebben om rond te komen. Het huidige sociaal minimum voldoet bij lange na niet, luidde de conclusie. Maar de achterliggende oorzaken van armoede kwamen in deze studie niet aan bod.