RIVM: populariteit nicotinezakjes groeit, ontmoedig gebruik

De populariteit van zogeheten nicotinezakjes neemt toe. Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) wijst op de gezondheidsrisico's en adviseert het kabinet het gebruik ervan te ontmoedigen. "Strengere regelgeving en voorlichting kunnen helpen", aldus het instituut.

Gebruikers stoppen de zakjes in hun mond, bijvoorbeeld onder hun bovenlip. Ze krijgen vervolgens een shot nicotine binnen via hun slijmvlies en speeksel. In tegenstelling tot tabak zijn de nicotinezakjes overal te gebruiken, ook op plekken waar een rookverbod geldt.

Nicotinezakjes zijn een voorbeeld van een nicotineproduct zonder tabak. Ze worden in Scandinavische landen al lang gebruikt. Daar heet het 'snus'. In Zweden is snus met tabak erin legaal, in de rest van de Europese Unie mogen alleen versies zonder tabak worden verkocht. Maar daarin zit dus wel nicotine.

Een voordeel van de tabaksvrije nicotineproducten is dat de longen van de gebruiker niet worden overspoeld met een cocktail van teer en chemicaliën, zoals bij sigaretten. Meeroken is niet aan de orde.

Het RIVM benadrukt echter dat de nicotine zelf ook schadelijk en verslavend is. "Nicotinezakjes kunnen een nicotineverslaving opwekken en in stand houden", waarschuwt het instituut. Bovendien kan het gebruik van de zakjes diverse klachten veroorzaken, van irritatie in de keel en mond tot maagklachten, hikken, misselijkheid en duizeligheid. Bij hoge doseringen kan serieuze schade ontstaan: nicotinegebruik is slecht voor het zenuwstelsel en kan tot hartritmestoornissen leiden. Veelvuldig gebruik kan bovendien "een nadelig effect op de ontwikkeling van het jonge brein hebben", waarschuwt het RIVM.

De onderzoekers merken op dat de zakjes snus in veel smaken beschikbaar zijn. Dat kan ze aantrekkelijk maken voor jongeren. Op dit moment worden de zakjes nog niet heel veel gebruikt. Vooral rokers nemen ze weleens. "Toch is er een potentieel probleem, omdat nieuwe nicotineproducten snel populair kunnen worden onder jongeren en jongvolwassenen. Vanwege de schadelijke en verslavende effecten is het belangrijk om te voorkomen dat mensen nicotinezakjes gaan gebruiken."

De zakjes vallen nu nog niet onder de Tabaks- en rookwarenwet. Als ze wel daaronder gaan vallen, zijn allerlei strenge ontmoedigingsregels mogelijk. "Ook voorlichting over risico’s bij gebruik nicotinezakjes kan helpen."