Rutte: Belarussische leiders treffen in hun portemonnee

Nederland en de rest van de Europese Unie zullen alles op alles zetten om de leiders van Belarus te treffen waar het "het meeste pijn" doet: "in hun status, hun positie, hun portemonnee". Dat zeiden minister-president Mark Rutte en Sigrid Kaag na hun ontmoeting met de Belarussische oppositieleider Svetlana Tichanovskaja op het Binnenhof. Zij zei blij te zijn met de steun die zij en haar landgenoten krijgen in hun verzet tegen de leider Aleksandr Loekasjenko, voegde ze toe.

Tichanovskaja, Rutte en Kaag bespraken de ontwikkelingen in Belarus. Ook de "staatskaping", zoals Kaag het noemt, van een Ryanair-toestel met een journalist aan boord kwam daarbij aan bod. Tichanovskaja ziet dat die actie door het Belarussische regime heeft geleid tot "een sterke reactie" uit de internationale gemeenschap. "Nu moeten we zoveel druk zetten als nodig is om het regime te dwingen terug te treden", aldus de oppositieleider.

Rutte en Kaag onderstreepten het belang van het vierde sanctiepakket dat de EU nu in de maak heeft, en het feit dat ook economische sancties daar deel van uitmaken. Volgens Rutte worden zo ook bedrijven met banden met de staat en Loekasjenko's "trawanten" direct getroffen. Ze zullen daarom een groter effect hebben, verwacht hij. De verwachting is dat ze binnen enkele dagen voltooid zijn.

In een gesprek met Tweede Kamerleden adviseerde Tichanovskaja de sancties te richten op drie sectoren: de petrochemische industrie, en de staal- en houtsectoren. In die drie sectoren hebben Loekasjenko en zijn aanhang de dikste vinger in de pap, legde ze uit.

Tichanovskaja zei wel dat ze hoopte dat er nog een vijfde sanctiepakket zal komen. De kaping heeft volgens haar een nieuw momentum gegeven aan het verzet tegen de zittende machthebbers in het land en een nieuwe protestgolf. "We moeten deze kans benutten. Ik sta erop dat we deze situatie rond de vlucht niet los zien van de toestand van het land zelf. Het probleem is de straffeloosheid van Loekasjenko."

Volgens de officiële verkiezingsuitslag won Loekasjenko vorig jaar de presidentsverkiezingen. De EU stelt echter dat er is gefraudeerd, en beschouwt Tichanovskaja als winnaar. Zij deed mee in plaats van haar echtgenoot Sergej Tichanovski, die kort voor de verkiezingen werd vastgezet.

Rutte en Kaag beschouwen Tichanovskaja als de "stem en vertegenwoordiger" van Belarus, zo zeiden ze na hun ontmoeting met de oppositieleidster. Het land moet wat de Nederlandse regering betreft nog dit jaar eerlijke verkiezingen uitschrijven. "Het doel is om mevrouw Tichanovskaja en haar echtgenoot te kunnen bezoeken in Minsk", aldus Rutte. "En dat zal gebeuren, daar is ze krachtig van overtuigd."