RvS: Halsema mocht woning niet sluiten na vondst explosieven

De Amsterdamse burgemeester Femke Halsema had een woning in augustus 2019 niet voor drie maanden mogen sluiten nadat er in de kelderbox explosieve materialen voor plofkraken waren gevonden. Dat oordeelt de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State. Volgens de uitspraak woensdag mogen burgemeesters een woning alleen tijdelijk sluiten als er in of rond de woning sprake is van ernstige overlast of een noodsituatie, en dat was in deze zaak niet het geval.

In de woning woonde een gezin en de meerderjarige zoon was opgepakt voor een plofkraak in het Duitse Aken. Op dezelfde dag als zijn aanhouding werd het huis doorzocht, waarbij de politie explosieve materialen in de kelderbox van de woning vond. Ook vond de politie bivakmutsen, een breekijzer, hoofdlamp en grote tassen in de kelderbox. Zes weken daarna besloot de Amsterdamse burgemeester de woning voor drie maanden te sluiten.

De Afdeling bestuursrechtspraak laat weten begrip te hebben voor de behoefte van Halsema om een signaal af te geven dat er wordt opgetreden na de vondst van de explosieven. "Plofkraken zijn ernstige strafbare feiten die veel maatschappelijke impact hebben." Maar de burgemeester had hiervoor niet de juiste bevoegdheden. In dit geval was de openbare orde niet verstoord door de handelingen en materialen in de kelderbox en er was geen langdurige en regelmatige overlast, zoals drugsoverlast.

Ook zijn er geen meldingen geweest bij de politie over activiteiten of personen in de woning of kelderbox. Omdat de explosieven in de box direct zijn weggehaald, was er ook geen noodsituatie en geen acuut (levens)gevaar voor de bewoners van de omringende woningen. "De burgemeester mocht daarom ook niet met een noodbevel de woning sluiten", concludeert de afdeling.

De Eerste Kamer behandelt momenteel een wetvoorstel die de bevoegdheid van burgemeesters in de Gemeentewet moet verruimen. "Als de Eerste Kamer dat voorstel aanneemt en de wet op dit punt is gewijzigd, dan zullen burgemeesters over ruimere bevoegdheden beschikken om woningen te kunnen sluiten", aldus de afdeling.

"De uitspraak laat zien dat het wijzigen van de wet van groot belang is", liet Halsema in een reactie weten. "Er waren zwaarwegende redenen om tot sluiting over te gaan, zo’n besluit wordt niet lichtzinnig genomen."