Het elektriciteitsnet is op dit moment in alle provincies "grotendeels vol, waarschijnlijk vol of bijna vol", meldt demissionair energieminister Rob Jetten. Het kabinet moet dan ook "alles op alles" zetten om te voorkomen dat de stroom op de drukste momenten uitvalt. Juist op specifieke tijdstippen waarop veel stroom wordt opgewekt of verbruikt, ontstaan problemen op het stroomnet.
Jetten wil daarom dat netbeheerders afspraken maken met bedrijven om tegen een vergoeding op deze piekmomenten minder elektriciteit te verbruiken dan wel te produceren. Dit is bijvoorbeeld tussen 16.00 uur en 20.00 uur. Dan gebruiken zowel bedrijven als huishoudens veel elektriciteit.
Een contract waardoor bedrijven 24 uur per dag, zeven dagen per week verzekerd zijn van capaciteit om stroom te vervoeren, wordt een luxeproduct met een hogere prijs. De standaard wordt een flexibel contract, zodat bedrijven minder stroom gebruiken of opwekken op de drukste momenten.
Wat TenneT-CEO Manon van Beek betreft is onderdeel van de plannen ook "een oproep aan de BV Nederland" om zo flexibel mogelijk om te gaan met het stroomnet. Dat is niet voor elk bedrijf mogelijk, maar "als je het beschikbaar hebt, dan ben je het aan je stand verplicht om eraan mee te doen". Ook koepelorganisaties voor het bedrijfsleven VNO-NCW en MKB-Nederland zien veel in flexibel gebruik van het net. De lobbyclubs benadrukken dat de krapte een groot probleem is en juicht de zoektocht naar "creatieve oplossingen" toe. Ze "roepen op om alles in het werk te stellen om toegang tot het stroomnet te verbeteren".
Er worden al jaren miljarden gestoken in het uitbreiden van het elektriciteitsnet, maar de vraag naar ruimte groeit sneller dan dat er kabels kunnen worden gelegd. Het kabinet zet zich in om grond beschikbaar te stellen voor de bouw, en de vergunningverlening te verkorten. Van bepaalde uitbreidingsprojecten die een "zwaarwegend maatschappelijk belang" hebben, kan de procedure met 1,5 jaar worden ingekort, denkt Jetten.
Het kabinet wil daarnaast meer experimenteren en geleerde lessen uit die proeven inzetten. Voor "een klein aantal hoogspanningsprojecten" in gebieden met de grootste problemen worden "verregaande maatregelen" getest. Zo zou netbeheerder TenneT mogen beginnen met bouwen, terwijl de vergunning nog niet definitief is, bijvoorbeeld doordat groepen beroep hebben ingediend bij de Raad van State.