VAE als voorzitter bij klimaattop: risicovol maar ook een kans

Wereldwijd hebben al veel organisaties zich uitgesproken tegen het voorzitterschap van de Verenigde Arabische Emiraten op de komende klimaattop. De kritiek zwol aan toen het land bekendmaakte dat de voorzitter van de COP28 klimaatgezant Sultan Ahmed al-Jaber moest worden, topman bij ADNOC, het staatsoliebedrijf van de VAE. Twee dagen voor het begin van de grote top zien experts het voorzitterschap als "risicovol, maar een potentiële kans".

Die dubbele pet van de VAE maakt het lastig. Dat werd maandag nog eens duidelijk, toen uit onderzoek van de BBC naar voren kwam dat het land de klimaattop ook gebruikt om olie- en gasdeals te sluiten. Al-Jaber leidt naast het staatsoliebedrijf ook de multinational Masdar, die in tientallen landen actief is in duurzame energie. Bij deze top zit het bedrijfsleven dus in elk geval aan tafel, zegt duurzaamheidsadviseur Barend van Bergen van accountants- en adviesorganisatie EY.

Het is spannend, dat de COP dit jaar in een "olieoord" wordt gehouden, erkent hij ook. "Maar in elk geval wordt het Midden-Oosten nu bij de klimaatdiscussie getrokken", zegt hij. Of dat goed uitpakt, moet deze COP volgens hem nog laten zien. Beleidsadviseur Hilde Stroot van Oxfam Novib ziet vooral dat de Emiraten deze top tot een succes willen maken. "Wat zij als een succes zien, is alleen wel anders dan wat ik als een succes zou zien", zegt ze.

De COP27 vorig jaar in het Egyptische Sharm-el-Sheikh verliep nogal chaotisch. "In de eindtekst werd niets gezegd over de uitfasering van fossiele brandstoffen of het opschalen van hernieuwbare energie", zegt Stroot. "Het was heel duidelijk dat de Egyptische voorzitter dat eruit heeft gehouden. Veel landen willen dat dit jaar niet weer meemaken." Ze ziet daarom dat het "politieke spel" veel eerder is begonnen dan vorig jaar. "Voor deze voorzitter gaat het moeilijk worden dit onderwerp te vermijden." Wel verwacht ze dat Al-Jaber alsnog gaat proberen afspraken over het uitfaseren van fossiel buiten de eindtekst te houden.

De klimaattop in Dubai gaat donderdag officieel van start en duurt twee weken. In de eerste dagen zijn wereldleiders aan het woord. Waar de volgende klimaattop plaatsvindt, is nog onduidelijk. Oost-Europa is aan de beurt, maar sinds de oorlog in Oekraïne weerhoudt Rusland landen uit de Europese Unie ervan om voorzitter te worden. Als er geen beslissing valt, zal de VAE naar verwachting de voorzitter blijven op de COP29. De VN-organisatie UNFCCC zegt dat Duitsland dan wel het gastland wordt, omdat het secretariaat in Bonn zit.