Voor bewoners BES-eilanden zijn de Kamerverkiezingen heel ver weg

Op 22 november mogen alle kiesgerechtigde Nederlandse bewoners van Bonaire, Sint Eustatius en Saba een stem uitbrengen voor de Tweede Kamerverkiezingen. Jarenlang daalden per verkiezing de opkomstpercentages.

De eilanden zijn sinds 2010 bijzondere gemeenten van Nederland, maar de verkiezingen voor het Nederlandse parlement leven niet. Zo was het opkomstpercentage van de Tweede Kamerverkiezingen in 2021 op de eilanden historisch laag, met maar 22,8 procent van de kiesgerechtigden die kwam opdagen op Bonaire. Saba scoorde nog 'relatief hoog' met 50,2 procent.

Veel bewoners voelen afstand met Den Haag. Campagnes zijn een zeldzaamheid, met het bezoek van de Piratenpartij onlangs als een uitzondering. Lijsttrekker Mark van Treuren bezocht Bonaire eind augustus om tijdens verschillende bijeenkomst met potentiële kiezers te praten.

De meeste bezoeken uit Den Haag komen van de staatssecretaris van Koninkrijksrelaties, momenteel Alexandra van Huffelen (D66). Zij bezocht sinds haar aanstelling de eilanden zeer regelmatig.

Het meest bijzondere bezoek was eind oktober toen ze, samen minister van Armoede Carola Schouten, op een persconferentie in Kralendijk bekendmaakte dat Nederland het minimumloon en de uitkeringen op Bonaire, Sint-Eustatius en Saba aanzienlijk verhoogt.

Schouten en Van Huffelen zeiden hiermee te reageren op het recent gepubliceerde rapport van de Commissie Thodé. Die stelde vast dat één op de drie bewoners van de eilanden niet rond kan komen, hoewel een groot deel van hen werkt.

De impact van die beslissing kan niet makkelijk overschat worden. Armoede, vooral bij mensen met een baan, is al meer dan een decennium een groot probleem op de eilanden. Er wordt door lokale bestuurders al lang gevraagd om het vaststellen van een sociaal minimum, omdat daarmee het probleem concreet kan worden aangepakt.

De eerste drie kabinetten Rutte wilden daar echter niet aan, maar na lang aandringen heeft Den Haag nu wel een duidelijke stap gezet. Behalve een verhoging van het minimumloon en de uitkeringen gaat vanaf januari volgend jaar ook de kinderbijslag met 90 dollar per kind per maand omhoog. Daarnaast is er een subsidie aangekondigd om de kosten van water, internet en energie te drukken.

Van Huffelen sprak van een "heel belangrijke stap om te zorgen dat het leven van iedereen hier op de eilanden beter wordt". Het is de vraag of deze stap van het kabinet-Rutte IV op 22 november ook leidt tot een grotere gang naar de stembussen.