Black Friday: koopjesfestijn, maar tegenbeweging groeit

Het uit de Verenigde Staten overgewaaide koopjesfestijn Black Friday blijft Nederland verdelen. Veel winkeliers, vooral webshops, zien de dag als een opmaat naar de drukke decembermaand. Maar er zijn ook winkelketens en consumenten die in de dag een uitwas van ongebreideld consumentisme zien en juist de deuren sluiten of iets ludieks doen.

Zo gaan de winkels van Dille & Kamille, ook de webwinkel, op vrijdag 25 november dicht. Het personeel gaat dan vrijwilligerswerk doen. En outdoorwinkel Bever Zwerfsport voert op Black Friday gratis reparaties uit. Andere initiatieven zijn de Give Back Friday van kinder- en speelgoedwinkels door heel het land waar klanten sinterklaascadeaus kunnen doneren en Ikea's Bring Back Friday. De meubelgigant geeft dan een inruilkorting en zegt daarmee afval tegen te gaan.

Onderzoeksbureau Motivaction stelt dat minder Nederlanders dit jaar gaan shoppen. Door de hoge inflatie hebben veel huishoudens ook minder te besteden, aldus het onderzoeksbureau. De milieuvriendelijke tegenhanger Green Friday zou daarentegen steeds populairder worden. Volgens een onderzoek in opdracht van website Acties.nl zou een op de drie Nederlanders zelfs een verbod op Black Friday willen zien.

Bij branchevereniging INretail zien ze dan ook dat bij veel ondernemers een weifelende houding wordt aangenomen. "Consumenten vinden duurzaamheid steeds belangrijker", aldus een woordvoerder. "En door de hoge energieprijzen zijn ze zich ook steeds bewuster waar ze geld aan uitgeven."

Tegelijkertijd hebben winkeliers na twee jaar corona nog altijd wat minder vet op de botten en zijn extra verkopen belangrijk. "Maar we zien ook dat er wat minder korting wordt gegeven of op minder verschillende producten", aldus de zegsman van INretail.

Bij Raad Nederlandse Detailhandel (RND), een andere branchevereniging, denken ze dat Black Friday voor veel winkeliers toch weer gewoon een verlenging is van de decembermaand. En hoewel consumenten steeds aangeven dat ze nu niet het moment vinden voor grote uitgaven is daar maar weinig van te merken, zegt RND-directeur Eus Peters. "Als ik ook zie dat de overheid miljarden uitgeeft aan energiesteun, dan denk ik: laten we er een leuke decembermaand van maken."

Minder aanbiedingen verwacht Peters ook niet. "De planning is vaak al een half jaar geleden gedaan, dus de prijzen zijn lager dan als ze nu waren vastgezet", weet de RND-voorman. "Maar de prijzen lagen ook een halfjaar geleden al wel hoog, dus echt goedkoop is het nog steeds vaak niet."