CBS: Nederland schrijft weer zwarte cijfers na twee coronajaren

De Nederlandse overheid schrijft weer zwarte cijfers na twee coronajaren van tekorten. Volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) was de schatkist in de eerste helft van dit jaar goed voor een overschot van dik 10 miljard euro. Dat was in dezelfde periode een jaar geleden nog een tekort van 13 miljard euro.

Volgens het CBS werden in de afgelopen twintig jaar alleen in 2018 en 2019 hogere overschotten behaald. Voor de tweede helft van het jaar worden wel hogere uitgaven door Den Haag verwacht. In de miljoenennota 2023 staat voor heel dit jaar een tekort van 8,5 miljard euro, wat neerkomt op 0,9 procent van het bruto binnenlands product (bbp).

De inkomsten van de overheid stegen in de eerste zes maanden van het jaar met 12 procent tot 22 miljard euro. Daarvan kwam ruim 17 miljard euro uit belastingen en premies. Vooral de vennootschapsbelasting en btw zorgden voor meer inkomsten voor het Rijk. Ook kwam er meer geld binnen via de loon- en inkomstenheffing. De opbrengsten uit de energiebelasting namen daarentegen door lagere tarieven en iets minder verbruik met 1 miljard euro af.

De overheidsuitgaven daalden in het eerste halfjaar met 1 miljard euro ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar. Maar deze daling lijkt dus een tijdelijke trendbreuk, aldus het CBS.

Door de afbouw van de coronamaatregelen werd in de eerste helft van 2022 bijna 10 miljard euro minder aan subsidie uitgegeven op jaarbasis. Tegenover deze lagere lasten stonden hogere uitgaven, vooral aan loon van overheidspersoneel en aan uitkeringen en zorg. Deze kosten stegen met 6 miljard euro. Daarnaast namen de kapitaaloverdrachten met 2 miljard euro fors toe. Dat kwam onder meer door compensatie van de NAM in het kader van aardgasopslag in Norg.

De overheidsschuld kwam aan het eind van het eerste halfjaar van 2022 uit op 458 miljard euro. Dat was 9 miljard euro meer dan aan het begin van het jaar. De overheid stalde overtollige euro's op bankrekeningen en deposito's. Die namen met 16 miljard euro toe.

De schuld als percentage van het bbp kwam aan het eind van het tweede kwartaal van 2022 uit op 50,9 procent. Dat was een daling met 1,6 procentpunt ten opzicht van eind 2021. Tegenover de hogere schuld in euro's stond een sterkere groei van de gehele economie.

De schuldquote bereikte tijdens de coronacrisis in het najaar van 2020, nog een top van 55,3 procent. Nu kruipt de schuldquote richting de laagste stand sinds de kredietcrisis, die eind 2019 werd genoteerd. Toen bedroeg de schuldquote 48,5 procent.