Daling huizenprijs zorg bij AFM, maar forse prijsval niet verwacht

De dalende huizenprijzen zijn een "bron van zorg" volgens de Autoriteit Financiële Markten (AFM). Toch is de situatie duidelijk anders dan bij de prijsdaling van ruim tien jaar terug na de financiële crisis, stelt AFM-topvrouw Laura van Geest bij de presentatie van een het nieuwe Trendzicht-rapport van de toezichthouder.

Door de stijgende hypotheekrente kunnen huizenzoekers de laatste tijd minder lenen voor het kopen van een nieuwe woning. Dat heeft voor een omslag gezorgd op de markt. Na een periode van forse prijsstijgingen lopen de huizenprijzen nu wat terug. Daardoor is de kans aanwezig dat een huis dat mensen de afgelopen jaren hebben gekocht ‘onder water’ komt te staan. Dat gebeurt als hun huis minder waard zou worden dan hun hypotheek, iets wat een grote impact op huishoudens kan hebben.

Maar een forse huizenprijsdaling wordt niet verwacht, aldus de AFM. Dit komt onder meer doordat het woningaanbod op de markt achterblijft bij de grote vraag. De toezichthouder wijst er ook op dat de rente nog steeds stukken lager is dan de inflatie. Hierdoor blijft het aantrekkelijk om veel te lenen. Wat verder meespeelt is dat de hogere rente voor een groot deel van de huiseigenaren geen directe gevolgen heeft, omdat zij hun hypotheekrente voor langere tijd hebben vastgelegd.

De AFM merkt in bredere zin op dat het nog steeds goed gaat met de Nederlandse economie, ondanks de wereldwijde problemen als gevolg van de Russische inval in Oekraïne. De economie blijft volgend jaar waarschijnlijk doorgroeien, al is het dan wat minder snel dan in de afgelopen jaren. Maar het blijven wel onzekere tijden, vandaar dat de waakhond extra aandacht vraagt voor de financiële positie van huishoudens en bedrijven.

Een van de risico’s die de AFM ziet is de hervorming van het pensioenstelsel. Die "is complex en heeft ingrijpende gevolgen voor miljoenen huishoudens", stelt de toezichthouder. Ook de hoge inflatie geniet de aandacht van de financiële waakhond. Mochten de inflatie en de energiekosten namelijk verder oplopen, dan kan dat volgens de AFM ertoe leiden dat huishoudens niet langer hun hypotheken of verzekeringen kunnen betalen. Het eventuele afbouwen van overheidssteun, zoals het prijsplafond voor energie, kan daar verder aan bijdragen.

Volgens de AFM is het daarom een uitdaging om die steun te krijgen waar die het hardst nodig is. "Wanneer een fors deel van de (generieke) steunmaatregelen terechtkomt bij huishoudens en bedrijven die deze steun niet direct nodig hebben, kan dit leiden tot extra bestedingen die de inflatie juist verder aanwakkeren", aldus de waakhond.