'Einde ontslaggolf bij banken nog niet in zicht'

In één week tijd is bij Nederlandse banken het verlies van 5500 banen aangekondigd. Dit keer waren het Rabobank en de Volksbank die bekendmaakten een groot deel van de arbeidsplaatsen te schrappen, nadat ABN AMRO en ING in het najaar van 2020 al hadden aangekondigd dat er honderden banen verloren zouden gaan. Vakbonden vrezen dat ook na de coronacrisis banken blijven snijden in hun personeelsbestand.

"De bodem van deze ontslaggolf is absoluut niet in zicht. Je moet je bedenken dat corona als aanjager werkt van deze ontwikkeling, maar die crisis was alleen maar een aanleiding om dingen versneld te laten gebeuren", zegt Reinier Castelein, voorzitter van vakbond De Unie. "We weten van tien jaar geleden dat het continu haasje over is. Kondigt de ene bank een reorganisatie aan, dan volgen andere banken een paar maanden later met hetzelfde."

Tijdens de coronacrisis moesten bankklanten die normaal gesproken een kantoor bezochten noodgedwongen online of via apps hun weg vinden. Plots bleek dat prima te werken. De al ingezette efficiëntieslag is zo enorm versneld en daardoor is minder personeel nodig, zegt Harald Benink, hoogleraar bankwezen en financiën aan de Tilburg University.

Kleine bankkantoren zullen volgens Benink een zeldzaamheid worden, hoewel grotere filialen waarschijnlijk nog wel nodig blijven voor complexere zaken. "Er zijn klanten die het niet fijn vinden om te videobellen, bijvoorbeeld ondernemers die voor een krediet hun balans moeten uitleggen."

Bij de besparingsdrift speelt ook mee dat de rente nog altijd extreem laag is, mede door opkoopprogramma's van de Europese Centrale Bank. Het is in die context dan ook logisch dat banken moeten besparen op loonkosten, erkent Fred Polhout, bestuurder van FNV Finance. "Rentes blijven maar omlaag gaan en tijdens de coronacrisis zijn Nederlanders alleen maar meer gaan sparen. Dat kost banken steeds meer geld. Dat moet ergens vandaan komen, dus banken kunnen ook niet veel anders doen dan in te grijpen in de kosten om gezond te blijven. Dat is natuurlijk heel zuur voor werknemers, want banken zitten al sinds 2008 in de reorganisatiemodus."

Volgens Castelein is het voor ontslagen personeel uit de financiële sector moeilijk om weer snel aan werk te komen. "Het gaat vaak om mensen die allemaal hetzelfde soort profiel, hetzelfde soort opleiding en dezelfde financiële achtergrond hebben die dan ineens samen massaal de arbeidsmarkt op komen. Het maakt het ontzettend complex als je dan met elkaar moet concurreren."

Zijn collega van FNV, Gerard Hees ziet nog wel enige kansen voor omscholing van personeel. Zo hebben banken veel behoefte aan werknemers die speuren naar aanwijzingen van witwassen door cliënten. Daarnaast is er voor IT-afdelingen en risicobeheer nog veel ruimte voor extra werk.