EU zet stappen tegen VK om schenden afspraken Noord-Ierland

De Europese Unie zet drie strafprocedures in gang tegen het Verenigd Koninkrijk, omdat het volgens haar de afspraken over Noord-Ierland schendt. De juridische stappen kunnen de Britse regering voor de Europese rechter brengen en hoge boetes opleveren.

De regering in Londen heeft op eigen houtje plannen gemaakt om het zogeheten Protocol voor Noord-Ierland te veranderen, dat ervoor moest zorgen dat er na de brexit geen harde grens zou komen tussen Noord-Ierland, dat bij het VK hoort, en EU-lidstaat Ierland. Zo'n grens zou de dure vrede tussen pro-Ierse katholieken en pro-Britse protestanten op het eiland op het spel kunnen zetten. Maar het protocol bemoeilijkt de handel tussen Noord-Ierland en de rest van het Verenigd Koninkrijk en zorgt ervoor dat de Noord-Ieren Brusselse regels moeten blijven volgen, klaagt Londen.

Maar eenzijdig morrelen aan een verdrag is "illegaal", zegt verantwoordelijk Eurocommissaris Maros Sefcovic. "Laten we zeggen waar het op staat." De Europese Commissie wil niettemin blijven zoeken naar een vergelijk en niet vooruitlopen op verdere maatregelen, bijvoorbeeld tegen de Britse handel met de EU. Zij doseert haar tegenmaatregelen naar eigen zeggen zorgvuldig, eerst en vooral om burgers en bedrijven niet onnodig te treffen.

De Europese Commissie hervat een zogeheten inbreukprocedure tegen de Britten die zij vorig jaar had stilgelegd en neemt daarin een volgende stap. De commissie wilde met de pauze vorig jaar een minnelijke oplossing mogelijk maken, maar Londen heeft daar volgens Brussel zelf een streep doorgezet. Als de Britse regering de EU niet binnen twee maanden tegemoetkomt, kan die naar het Europees Hof van Justitie stappen.

Daarbovenop komen nog eens twee nieuwe soortgelijke procedures, over onder meer het uitblijven van de afgesproken controleposten voor grensinspecties en de douanegegevens die de Britten zouden verstrekken. Daarin zet het dagelijks bestuur van de EU nu de eerste stap. De grensbewaking kan geen verder Brits getreuzel lijden, want er zijn al volop aanwijzingen voor smokkel van bijvoorbeeld elektronica en sigaretten, zeggen EU-bronnen.

Dat de EU overgaat tot zulke maatregelen tegen een nauwe bondgenoot zegt genoeg over hoezeer die het vertrouwen van Brussel heeft verspeeld, zei Sefcovic twee dagen na de presentatie van de nieuwe Britse plannen. Toch "staat onze deur open, ondanks dit alles en onze ervaringen van de afgelopen maanden." Ook al negeren de Britten de uitgestoken hand volgens hem al een jaar.

Daarom heeft hij de grensregels nog eens verduidelijkt en toegelicht en zijn voorstellen om onbedoelde problemen te verhelpen verder uitgewerkt. Dat moet duidelijk maken dat het verschepen van een lading Britse goederen naar Noord-Ierland niet driehonderd pagina's aan papierwerk vereist, zoals Londen beweert, maar slechts drie.