De economische problemen van Duitsland, de belangrijkste handelspartner van Nederland, lijken zich verder op te stapelen na een tegenvallend cijfer over het ondernemersklimaat in het land. Dat zegt ING-econoom Carsten Brzeski in een reactie op de laatste gegevens van het Duitse onderzoeksinstituut Ifo.
Na een groei van zes maanden aan het begin van het jaar is de Ifo-index, een belangrijke indicator van de verwachtingen van Duitse bedrijven, in augustus voor de vierde maand op rij gedaald. De index is daarmee gezakt naar het niveau van de herfst vorig jaar. Dat duidt er volgens Brzeski op dat de grootste economie van Europa een langere periode van stagnatie staat te wachten dan eerder werd gevreesd.
De aanhoudende zwakte van de Chinese economie, de renteverhogingen en de beleidsonzekerheid met betrekking tot de energietransitie en de energieprijzen drukken volgens de ING-econoom op de stemming van Duitse ondernemers. "Het groeiende besef dat Duitsland een langere periode van gematigde groei te wachten staat, lijkt nu ook het bedrijfsleven te hebben bereikt", aldus Brzeski.
Het optimisme aan het begin van het jaar lijkt daarmee plaats te hebben gemaakt voor meer realiteitszin. In de afgelopen weken is volgens Brzeski ook het debat over Duitsland als 'zieke man van Europa’ weer opgelaaid. De huidige economische situatie en het publieke debat in Duitsland lijken volgens hem inderdaad veel op die van twintig jaar geleden toen het land werd gelabeld als 'de zieke man van de euro'.
Eerder op de dag bleek uit definitieve cijfers van statistiekbureau Destatis dat de Duitse economie in het tweede kwartaal is gestagneerd, ofwel een nulgroei heeft laten zien ten opzichte van een kwartaal eerder. Op jaarbasis was sprake van een krimp met 0,2 procent.
President Joachim Nagel van de Bundesbank verklaarde op de jaarlijkse bijeenkomst van centrale bankiers in het Amerikaanse Jackson Hole, dat Duitsland ondanks de groeivertraging niet in een recessie zal belanden. Nagel, die ook bestuurslid is van de Europese Centrale Bank, verwees daarbij onder meer naar de verbeterde vooruitzichten voor volgend jaar.
"Ik hoor veel praten over Duitsland, de zieke man van Europa. Dat is absoluut niet het geval", zei Nagel in een interview met Bloomberg TV. Mede dankzij de stabiele consumentenuitgaven en de hogere lonen is de centrale bankier nog steeds "behoorlijk optimistisch" over een "zachte landing" van de Duitse economie, waarbij een recessie zal worden vermeden.