Staat krijgt tik op vingers over uitsluiten vakbonden

De Nederlandse overheid had geen arbeidsvoorwaarden op mogen leggen als onderdeel van de staatssteun die het aan luchtvaartmaatschappij KLM gaf, zonder vakbonden daarover te raadplegen. Dat heeft de Internationale Arbeidsorganisatie van de Verenigde Naties (ILO) bepaald.

Het gaat om een een zaak die door drie vakbonden en -organisaties was aangespannen. De ILO roept de overheid ook op om te zorgen dat de opgelegde maatregelen die indruisen tegen de cao, zoals loonmatiging, niet langer duren dan de uitzonderlijke omstandigheden die de staatssteun noodzakelijk maakten.

De bonden die de zaak aanspanden waren pilotenvakbond VNV, NLVT dat de vliegtuigtechnici vertegenwoordigt en vakcentrale VCP. Zij zijn blij met de uitspraak over een "fundamentele en principiële vraag voor de Nederlandse arbeidsverhoudingen", stelt VCP-voorman Nic van Holstein. De bonden betreuren het wel dat ze buitenspel zijn gezet door de Staat en KLM. Zo spreekt de VNV van een "zeer ongewenste situatie" die ontstond "en waarin het KLM-personeel voor het blok werd gezet".

Ook de NVLT vindt het jammer dat de bonden "hun rechtmatige rol" niet konden vervullen. "Daarmee heeft KLM onjuist gehandeld", aldus voorzitter Robert Swankhuizen. Hij en VNV-collega Willem Schmid benadrukken dat hun bonden altijd bereid zijn om mee te denken.

De uitspraak van de ILO is niet-bindend, dus concrete gevolgen zitten er niet aan de uitspraak. Wel is het internationale orgaan "gezaghebbend", laat een woordvoerder van de VCP weten.

Als voorwaarde voor de staatssteun die KLM tijdens de coronacrisis kreeg, eiste de overheid dat KLM de uitgaven aan loon zou beperken. Met name voor de pilotenvakbond was die eis moeilijk te verteren omdat de piloten bij de grootverdieners van de luchtvaartmaatschappij behoren. In totaal kreeg KLM in 2020 3,4 miljard euro van de Staat in de vorm van een lening.

KLM laat weten kennis te hebben genomen van de conclusie van de ILO. "Het is nu nog te vroeg om hier een reactie op te geven. Eerst zullen we de informatie goed moeten bestuderen", geeft een woordvoerster aan.