UvA ziet bedrijven klimaatambities uitstellen en minder innoveren

Een deel van het Nederlandse bedrijfsleven stelt zijn klimaatambities uit volgens onderzoekers van de Universiteit van Amsterdam (UvA). Volgens de nieuwe editie van de Nederlandse Innovatie Monitor is het aantal bedrijven dat voor 2030 klimaatneutraal wil zijn iets afgenomen, met 4 procentpunt. Aan de andere kant zijn er volgens het onderzoek steeds meer bedrijven die voor 2050 hun impact op klimaat en natuur tot vrijwel nul willen verminderen. Het aantal bedrijven dat hier helemaal niet mee bezig is, neemt af.

Van de 719 bestuurders die voor deze editie zijn ondervraagd, zegt nu bijna 56 procent dat hun organisatie streeft naar een "verwaarloosbare ecologische voetafdruk". Bij de vorige editie was dit nog bijna 60 procent. Onderzoeksleider Henk Volberda ziet een verband met de hoge energieprijzen en tekorten aan grondstoffen en materialen. Zulke problemen "ondermijnen ook de klimaatambities van Nederlandse bedrijven", duidt hij de resultaten.

Niet alleen de klimaatambities hebben hieronder te lijden. Het bedrijfsleven is volgens de monitor ook minder innovatief geworden. Ook personeelstekorten spelen daar nog een rol in. Hoogleraar Volberda en zijn collega's zien nu al drie jaar een dalende lijn in het aantal "radicale innovaties". Bedrijven lijken zich volgens hen "met name te richten op kleinschalige verbeteringen van bestaande producten en diensten".

Een opmerkelijke uitkomst is dat juist organisaties die veel last zeggen te hebben van hoge energieprijzen minder klimaatambities tonen. "Mogelijk dat de verstoringen waar veel bedrijven momenteel mee te maken hebben, leiden tot uitstel van hun verduurzamingsplannen", schrijven de onderzoekers.

Volgens de monitor hebben de overheid en organisaties in de ICT en dienstverlening de meest ambitieuze klimaatplannen. Bedrijven in sectoren als de industrie, de landbouw en de logistiek lopen vaker achter. Volberda denkt dat dit komt doordat het voor hen vaak ook moeilijker is om te verduurzamen.

De energiekosten voor bedrijven zijn vooral sterk gestegen na de Russische invasie van Oekraïne. Deelnemers aan het onderzoek vinden over het algemeen dat die rekening moet worden verdeeld tussen bedrijven zelf, de overheid en consumenten. De bestuurders zouden liefst het grootste aandeel, gemiddeld 39 procent, bij de overheid neerleggen.