Vattenfall stopt met aanleg warmtenetten vanwege regeringsplan

Energiebedrijf Vattenfall schort de aanleg van nieuwe warmtenetten voorlopig op. Ook breidt het bedrijf bestaande warmtenetten niet verder uit. Aanleiding is het voornemen van het ministerie van Economische Zaken om voortaan alleen gemeenten of andere publieke instanties zeggenschap te geven over die netwerken, die gebouwen verwarmen met de restwarmte van bijvoorbeeld fabrieken of elektriciteitscentrales.

Vattenfall kon niet direct zeggen hoeveel projecten worden geraakt door de opschorting. Lopende projecten maakt het bedrijf wel af.

Minister Rob Jetten (Klimaat en Energie) komt vrijdag met het voorstel om te zorgen dat de overheid een meerderheidsbelang krijgt in de warmtenetten, zo bevestigen ingewijden eerdere berichtgeving van NRC. Zijn idee is dat er lokale energiebedrijven worden opgericht waar de overheid voor verantwoordelijk is, maar waar commerciële bedrijven ook in deelnemen.

Het steekt Vattenfall dat private partijen in dat scenario wel investeringen en financiële risico's moeten dragen, maar geen belangrijke beslissingen kunnen nemen. De onzekerheid over warmtenetten zou het ook moeilijker maken om uiterlijk in 2050 alle woningen van het gas af te hebben.

"Gemeenten werken meestal met een termijn van maar vier jaar, terwijl wij voor investeringen in warmtenetten werken met periodes van twintig tot dertig jaar", zegt een woordvoerster. "2050 klinkt heel ver weg, maar we moeten nu al stappen zetten."

Ook pensioenbelegger PGGM is kritisch. "Met zijn voorgenomen warmtewet maakt de minister het heel moeilijk om onze maatschappelijke rol als investeerder in de Nederlandse energietransitie waar te maken."

De gemeente Amsterdam staat achter het voornemen van het ministerie, aldus wethouder Zita Pels (Energietransitie). Ze zegt in gesprek te zijn met Vattenfall over hoe verder in de nabije en de verdere toekomst. "We gaan ervan uit dat energiebedrijven zich als betrouwbare partners tot het maximum inspannen om lopende en aangekondigde projecten, zowel in bestaande bouw als nieuwbouw, te beschermen." Verder kijkt de gemeente wat de gevolgen zijn voor Amsterdam. "We werken aan verschillende scenario's."

Branchegenoot Eneco is ook zwaar ontstemd over het plan om warmtenetten feitelijk te nationaliseren. Het bedrijf zegt per gebied te onderzoeken of warmtenetprojecten daar door kunnen gaan. Maar de overstap van aardgas naar warmtenetten in Den Haag is alvast onzeker geworden, waarschuwt het bedrijf.

De gemeente Den Haag zegt dat het "echt prematuur" van Eneco is om vooruit te lopen op een wet die nog niet is aangenomen. "We kunnen het ons niet permitteren vertraging op te lopen bij het minder afhankelijk worden van gas en het tegengaan van klimaatverandering."