'Winkelleegstand nam in 2020 nauwelijks toe ondanks corona'

De winkelleegstand is afgelopen jaar nauwelijks toegenomen terwijl in 2019 nog de sterkste stijging in jaren werd gemeten. Dat toont onder meer aan dat coronamaatregelen om ondernemers door de crisis te loodsen lijken te werken. Onderzoeksbureau Locatus, die dit concludeert, waarschuwt wel voor stilte voor de storm, omdat veel bedrijven door de maatregelen overeind blijven en ook rekeningen voor zich uit kunnen schuiven.

In de eerste maanden van 2020 merkte Locatus op dat er nog wel een toename was van de leegstand van winkelpanden, maar sinds het begin van de crisis in maart is de stijging zeer beperkt. In winkelmeters is de leegstand zelfs gedaald, van 8,1 procent van de winkelmeters begin dit jaar naar 7,6 procent nu.

Volgens Locatus tonen de cijfers aan dat de steunmaatregelen van de overheid werken. Dan gaat het onder meer om loonondersteuning en uitstel van belastingverplichtingen. In dat laatste schuilt wel een gevaar, omdat er een moment komt dat alsnog aan deze verplichtingen moet worden voldaan.

Verder beleefden veel ondernemers een goed derde kwartaal, ook doordat veel Nederlanders vakantie in eigen land vierden. Daardoor bleven ook veel euro's die doorgaans in het buitenland werden uitgegeven in Nederland. De totale omzet van de detailhandel groeide daardoor in het derde kwartaal met 9,2 procent. Regio's die doorgaans afhankelijk zijn van buitenlandse toeristen, zoals het centrum van Amsterdam, groeiden niet mee. Sinds oktober is de situatie echter weer aanzienlijk verslechterd, aldus de onderzoekers.

Een andere reden waarom winkelleegstand werd voorkomen, was de verdere ombouw van winkelpanden naar bijvoorbeeld woningen of andere functies. De totale retailvoorraad is vorig jaar met bijna 1400 panden afgenomen. Het aantal panden dat werd ongebouwd kwam uit op 7500. Daarnaast kwamen er 6100 nieuwe winkelpanden bij. De afname van het aantal winkelmeters is met name te verklaren door de herontwikkeling van Hudson's Bay-panden, met wonen in plaats van winkelen op de verdieping.

In een eerder rapport voorspelde Locatus dat de leegstand zal toenemen tot zo’n 10 procent van het totaal aantal panden in 2022. Maar in die berekening was nog geen rekening gehouden met de huidige maatregelen. Hoe de leegstand zich dit jaar zal ontwikkelen is volgens de onderzoekers volledig afhankelijk van de generositeit van de Nederlandse overheid. Daarom zal de steun moeten worden uitgebreid om een kaalslag in de winkelstraten te voorkomen, aldus Locatus.