Winsten stegen harder dan lonen ondanks corona en energiecrisis

DEN HAAG (ANP) - De winsten van bedrijven zijn de afgelopen jaren harder gestegen dan de lonen, ondanks zware schokken door corona en de gestegen energieprijzen na de Russische invasie in Oekraïne. Tussen 2019 en 2023 groeiden de winsten met 32 procent en de beloning van werknemers met 24 procent, becijfert het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS).

Die cijfers zijn niet gecorrigeerd voor prijsveranderingen. De beloning van werknemers nam toe omdat de lonen hoger werden en er meer banen bijkwamen. Dat kwam door de sterke economische groei in 2021 en 2022 en de krapte op de arbeidsmarkt.

Tegelijk zorgde de economische groei van de afgelopen jaren ervoor dat de winsten van bedrijven omhoog gingen, waarbij bedrijven in de financiële sector zoals banken niet zijn meegenomen door het CBS. De hoge winsten werden onder andere bereikt door de subsidies die deel uitmaakten van de steunmaatregelen in de coronaperiode.

Hogere winsten betekenen niet automatisch een hogere winstgevendheid, want ze kunnen ook komen door meer productie, merkt het statistiekbureau op. Maar een veelgebruikte indicator voor winstgevendheid was in 2022 op het hoogste niveau sinds 1995, het eerste jaar waarvan dit cijfer bekend is. In 2023 nam de winstgevendheid iets af, maar was die nog steeds op een historisch hoog niveau.

Vakbond FNV klaagt al langer dat de winsten hard stijgen en de lonen achterblijven. "Terwijl gezinnen zich dagelijks zorgen maken over hun rekeningen en bestaanszekerheid, zijn bedrijven steeds grotere winsten aan het binnenharken", zei FNV-bestuurslid Petra Bolster eerder dit jaar nog.

Het CBS rekende ook uit hoeveel het totale beschikbare inkomen van huishoudens steeg tussen 2019 en 2023. Het gaat dan om de lonen plus andere vormen van inkomen zoals pensioenen, uitkeringen en inkomen uit vermogen. Gecorrigeerd voor prijsstijgingen nam dat in de hele periode toe met 5,4 procent.

In dezelfde periode groeide de Nederlandse bevolking ook, met name door (arbeids)migratie. In 2023 was het gemiddeld beschikbaar inkomen per inwoner 2,2 procent groter dan in 2019, meldt het CBS. Daarbij kunnen grote verschillen zijn tussen bevolkingsgroepen. Het CBS stelt dat huishoudens met een lager inkomen er meer op vooruitgingen dan huishoudens met een hoger inkomen.