Commissie adviseert 'route Laurentien' in toeslagenherstel
De compensatie van gedupeerden in het toeslagenschandaal loopt dusdanig vast, dat volledig herstel van alle ouders vijftien tot twintig jaar dreigt te duren. De hersteloperatie is ondermaats en een "onoverzichtelijke en onuitvoerbare kluwen", oordeelt de commissie onder leiding van oud-Kamerlid Chris van Dam in een spoedadvies. Hij adviseert om het herstelproces terug te brengen naar twee routes, "met als belangrijkste route die van SGH", de stichting waar prinses Laurentien voorheen aan het roer stond.
De Stichting (Gelijk)waardig Herstel zal flink moeten opschalen en verantwoordelijk worden voor "emotioneel herstel en hulp bij het aannemelijk maken van de schade". Ouders die hier niet voor kiezen, mogen via de tweede route de schade zelf aannemelijk maken, schrijft hij in zijn rapport.
SGH laat gedupeerde ouders zelf hun verhaal doen en stelt dan een schadebedrag vast aan de hand van een soort afvinklijst met vaste bedragen per schadepost. Ouders zijn daar enthousiast over, maar het ministerie van Financiën was na een eerste proef met zo'n driehonderd dossiers niet direct overtuigd. Er waren twijfels over zowel de uitkomsten als over de mogelijkheid deze aanpak op grote schaal toe te passen.
Sneller
De commissie oordeelt hard in het spoedadvies. De overheid doet te veel beloftes, en de juridische kwaliteit van het proces is onvoldoende. "Deze hersteloperatie voldoet niet aan wat je in een rechtsstaat wel mag verwachten." Volgens Van Dam moet de overheid eigenlijk niet meer beloven het leven van gedupeerden te herstellen, "omdat de overheid daartoe helemaal niet in staat is".
In zijn verbetervoorstellen laat Van Dam de eerste stap in het herstelproces intact. Veruit de meeste mensen die zich meldden, hebben inmiddels een 'integrale beoordeling' doorlopen en weten of ze gedupeerd zijn. Wel moeten ouders sneller hun dossiers krijgen, en moet de uitvoeringsorganisatie soepeler omgaan met bezwaren. Het gaat vooral om de route om tot aanvullende schadecompensatie te komen. Het oerwoud aan regelingen moet worden teruggebracht tot de twee voorgestelde routes.
Prinses Laurentien werd vorige zomer beschuldigd van grensoverschrijdend gedrag in haar rol als voorzitter van de stichting. Anonieme medewerkers van het ministerie van Financiën stelden dat Laurentien soms over de schreef ging als zij haar zin niet kreeg. De prinses legde in september haar functie neer, maar bleef wel betrokken bij de stichting.
