Nieuw onderzoek: hoe gezond is collageen nu echt?

Collageen is een structureel eiwit dat een groot deel van onze huid, botten, pezen en kraakbeen vormt. Na verloop van tijd neemt de natuurlijke collageenproductie af, wat uiteindelijk leidt tot rimpels, gewrichtsproblemen en verzwakte botten. Collageensupplementen, beschikbaar in verschillende vormen zoals poeders, capsules en dranken, zijn een populaire keuze om deze processen te vertragen. Volgens Beelen van DailyFit blijkt collageen poeder wel veruit de meest populaire keuze te zijn. “De eenvoudige inname door middel van het oplossen in een glas met water, vaak samen met een frisse smaak, zorgen ervoor dat mensen vaak de voorkeur geven aan een collageen poeder”, aldus Beelen.

Uit het onderzoek van de Journal of the International Society of Sports Nutrition en verschillende bronnen die de onderzoekers zelf hebben geraadpleegd, blijkt dat collageen op verschillende manieren kan bijdragen aan de gezondheid:

●       Gezondheid van de huid: Collageen poeder blijkt volgens studies effectief te zijn in het verbeteren van de huidelasticiteit, hydratatie en vermindering van rimpels bij langdurig gebruik (8-12 weken). Dit effect is vooral zichtbaar bij collageen afkomstig van vis (marien collageen), dat efficiënter door de huid kan worden opgenomen.      

●       Gewrichts- en botgezondheid: Collageen kan helpen bij het herstellen van beschadigd kraakbeen en het verlichten van pijn bij mensen met osteoartritis. Dagelijkse inname van 5-10 gram collageen bleek in sommige onderzoeken een positieve invloed te hebben op gewrichtsfunctie, vooral bij oudere volwassenen en actieve mensen met verhoogde kans op slijtage.            

●       Spiermassa en lichaamssamenstelling: Vooral in combinatie met krachttraining kan collageen de vetvrije massa verhogen, wat belangrijk is voor sporters en ouderen die spierverlies willen tegengaan. In een onderzoek zagen oudere mannen meer spiergroei met collageen dan zonder, wat suggereert dat het als aanvulling op een trainingsregime zinvol kan zijn.            

●       Natuurlijke bron van proteïne: Collageenpoeder bevat essentiële aminozuren, die kunnen bijdragen aan de dagelijkse eiwitbehoefte. Een portie van 10-15 gram levert doorgaans ongeveer 12 gram proteïne, wat goed is voor de spieropbouw en het herstel.

Hoewel er veelbelovende effecten zijn, benadrukken veel gezondheidsexperts dat niet alle voordelen onomstotelijk zijn bewezen. Zoals van Dooren van DailyFit aangeeft, moet je bij collageenproducten goed letten op de kwaliteit en oorsprong. “Veel producten bevatten toevoegingen, zoals hyaluronzuur en vitamine C, die samenwerken met collageen, maar het ingewikkeld maken om de precieze werking van collageen alleen vast te stellen.”

Daarnaast is er volgens Beelen voorzichtigheid geboden met de vele claims van verschillende merken. De meeste onderzoeken die door leveranciers worden benoemd hebben kleine steekproeven en variëren in dosering en duur van het gebruik. Ook kan het zijn dat een leverancier van een supplement zelf betrokken is bij dergelijke onderzoeken en dus mogelijk een belangenverstrengeling kan ontstaan. Zo is het moeilijk om harde conclusies te trekken over het exacte effect op lange termijn.

Bovendien worden collageensupplementen niet gereguleerd zoals geneesmiddelen. Dit betekent dat de exacte samenstelling van collageenproducten sterk kan variëren. Dit maakt het belangrijk om te kiezen voor betrouwbare, getest producten, zoals beide gezondheidsexperts van DailyFit aanbevelen.

Over het algemeen wordt collageen als veilig beschouwd, hoewel sommige mensen lichte maagklachten, gasvorming of een opgeblazen gevoel kunnen ervaren. Mensen met een allergie voor vis of schelpdieren moeten voorzichtig zijn met marine collageen. Vanwege het gebrek aan onderzoek worden collageensupplementen meestal niet aanbevolen voor zwangere vrouwen of kinderen.

Hoewel supplementen zoals collageen poeder handig zijn, is het ook mogelijk om de collageenproductie op natuurlijke wijze te stimuleren. Een dieet met veel vitamine C, zink en eiwitrijke voedingsmiddelen, zoals eieren, vis (met huid), bottenbouillon, en peulvruchten kan helpen de collageenproductie te ondersteunen. Volgens Van Dooren is het in veel gevallen mogelijk om zonder supplementen al een gezonde collageenproductie te behouden, zeker als men een uitgebalanceerd dieet volgt.