Onderzoeker: schrappen naam Tata niet handig, GGD-rapport wel integer

Het was "niet handig" om de bedrijfsnaam Tata Steel te schrappen uit een GGD-rapport over het relatief hoge aantal gevallen van kanker in de regio Kennemerland. Maar het rapport is wel "op een integere manier tot stand gekomen". Tot die conclusies komt extern onderzoeker Peter Heskes.

Heskes hield de gang van zaken rond het onderzoek tegen het licht, in opdracht van de gezondheidsdienst.

In de uiteindelijke versie van het onderzoek werd Tata niet genoemd. In plaats daarvan ging het over het "basismetaalindustrieterrein" in de IJmond. Volgens Heskes sluit die wijziging "niet aan bij de publieke beleving". Het kan "de indruk wekken dat er iets te verbergen valt, ook al betekent het hetzelfde".

De onderzoeker, die eerder werkte als ombudsman van de gemeente Den Haag, voegt er in zijn rapport wel aan toe dat "niet onomstotelijk bewezen kan worden" dat Tata verantwoordelijk is voor concrete kankergevallen. "Juridische aansprakelijkheid moet derhalve voorkomen worden."

Volgens de onderzoeker leidde de veranderingen in het vorig jaar verschenen GGD-onderzoek overigens "niet tot een bagatellisering van het probleem". GGD-directeur Bert van de Velden treft geen blaam, oordeelt Heskes verder.

Uit het GGD-rapport bleek onder meer dat mensen uit Beverwijk veel vaker longkanker krijgen dan inwoners van de rest van Nederland. De kans op longkanker lag er 27 procent hoger dan gemiddeld. Daarbij is gekeken naar de periode tussen 2004 en 2018.

In het rapport worden geen harde uitspraken gedaan over de oorzaken. De GGD noemde luchtvervuiling door de staalindustrie wel als factor. Het is "aannemelijk dat de luchtverontreiniging in het verleden een rol heeft gespeeld bij een deel van de verhoogde incidentie van longkanker in Beverwijk". Ook roken werd als oorzaak genoemd.

Het Noordhollands Dagblad kwam er later achter dat de bedrijfsnaam Tata Steel wél in de conceptversies stond. Op basis van interne berichten meldde de krant dat de directeur zich persoonlijk had bemoeid met de wijziging. Heskes bevestigt dat de directeur er met de onderzoekers over heeft gesproken. Hij komt echter tot de conclusie dat "in consensus" werd afgesproken "de terminologie te wijzigen". Hij heeft ook geen aanwijzingen gezien voor "enige beïnvloeding door bedrijven".

Marianne Schuurmans, de voorzitter van het dagelijks bestuur van de Veiligheidsregio Kennemerland, vindt het rapport helder. De uitkomst "bevestigt ons vertrouwen in de objectiviteit en onafhankelijkheid van de GGD", laat ze weten.