Droogte, bosbranden, overstromingen, insectenplagen en andere natuurrampen ten gevolge van klimaatverandering zijn de dagelijkse werkelijkheid voor een deel van de mensen in de wereld. Op 17 juni is het in het kader van de gevolgen van klimaatverandering de Internationale Dag tegen Droogte en Woestijnvorming. Waterschaarste vormt in de wereld namelijk een steeds groter probleem. René Mioch ging in gesprek met Marije Cornelissen, directeur UN Women Nederland, over hoe het tekort aan water samenhangt met de positie van meisjes en vrouwen in de wereld.
René Mioch: ‘Ik ben altijd nieuwsgierig als ik met mensen als jij praat naar waar de drive voor de zorg voor de omgeving vandaan komt. Hoe is dat bij jou? Waarom richt jij je op de rechten van vrouwen en meisjes in de wereld?’
Marije Cornelissen: ‘Ik ben opgegroeid in een nogal links gezin met een activistische moeder. In ons gezin ging het vaak over ontwikkelingssamenwerking en de positie van mensen elders in de wereld. Op mijn 6e liep ik mee met mijn eerste demonstratie: baas in eigen buik. Ik had geen idee wat abortus was maar wist wel dat ik er recht op had.’
Gendergelijkheid en klimaat
René Mioch: ‘Maar wanneer kwam het moment dat je je ook zorgen ging maken over het water?’
Marije Cornelissen: ‘Klimaatverandering heeft een enorm effect op de meest gemarginaliseerde mensen in de wereld. Het zijn vooral kinderen en vrouwen die het hardst worden getroffen. In het overgrote merendeel van de landen zijn zij namelijk verantwoordelijk voor het halen van water en brandstof en het verbouwen van eten voor gezinnen.
Bovendien hebben ze de minste zeggenschap over hoe we klimaatverandering gaan oplossen. Het gros van de nationale en lokale bestuurders in ontwikkelingslanden is man. Watervoorziening staat zelden hoog op hun prioriteitenlijst, simpelweg omdat zij niet degenen zijn die 10 of meer kilometers hoeven te lopen om water te halen.’
René: ‘Wat een ingewikkeld probleem is het eigenlijk. Er moet eerst worden gewerkt aan de bewustwording van man vrouw verhoudingen. Maar dan ben je nog lang niet bezig met klimaatverandering. Het gaat dus in eerste instantie om de rolverdeling thuis, zeg maar.’
Marije Cornelissen: ‘Ja dat klopt. Gendergelijkheid is enorm verweven met klimaat.
Mannen moeten anders gaan denken over gendergelijkheid want we kunnen niet met de helft van de wereldbevolking de wereld veranderen. Er staan gelukkig steeds meer mannen op om te strijden voor gendergelijkheid maar er zijn ook nog steeds veel mannen, vooral in bestuursfuncties en met zeggenschap die dat soft gepraat vinden en die het verband niet zien. Onze missie is dat hen onder ogen te laten zien.’
Marije Cornelissen: ’Overbevolking is bijvoorbeeld erg slecht voor de planeet. De enige manier om dat naar beneden te krijgen, is educatie aan meisjes. Want hoe meer onderwijs, hoe minder kinderen er geboren worden en hoe meer de eigen ontwikkeling van meisjes en vrouwen een kans krijgt. Daarvoor is bijvoorbeeld schoon water nodig want meisjes kunnen niet naar school en vrouwen kunnen niet ondernemen als ze dagelijks aan het lopen zijn met 20 liter water omdat dat nu eenmaal hun taak is. Je hebt dus die aandacht voor vrouwen en meisjes dus nodig om überhaupt tot een oplossing te kunnen komen. In dat kader organiseren we jaarlijks de Women Waterchallenge’
De Waterchallenge
René Mioch: ’Wat houdt de Waterchallenge in?’
Marije: ‘Het is een sponsorloop waarbij vrijwilligers met een waterzak van 10 liter lopen om geld in te zamelen voor waterputten in Sierra Leone. Het is een hele praktische manier om in ieder geval een aantal gemeenschappen in Sierre Leone te helpen.
Het land is namelijk een van de armste landen en er heerst een enorme droogte. Op het platteland heeft zo’n 50% van de mensen geen toegang tot schoon water en in de steden is een derde van de mensen verstoken van schoon water. Hoe meer droogte en andere tegenslag, hoe verder vrouwen en meisjes moeten lopen om water te halen. Het gemiddelde zit nu al op 10 tot 15 kilometer lopen per dag, waarbij zij op de terugweg 10 tot 20 liter water meesjouwen. Terwijl klimaatverandering en waterschaarste voortschrijdt, wordt ook het beroep op vrouwen en meisjes groter. Meer meisjes worden van school gehaald om te helpen. Meer vrouwen kunnen geen andere werkzaamheden uitvoeren, omdat ze steeds langer bezig zijn met water halen.’
Marije: ‘Door deelname aan de Water Challenge zamel je geld in door met water te lopen en je te laten sponsoren. Met dat geld slaan we waterputten. We zijn van plan om uiteindelijk 40 waterputten te slaan in verschillende communities in Sierra Leone. De eerste werd in 2021 geslagen. Ik schiet nog steeds bijna vol als ik denk aan die vrouwen die rondom de waterput stonden. Op hun gezichten zag je het ongeloof dat er echt water uit kwam. Het was zo bijzonder. Sinds de opening in oktober 2022 hebben verschillende vrouwen nu al microbedrijven opgezet en zijn er meer meisjes naar school gegaan. Zo komen ze onder hun taak uit om dagelijks water te halen en zetten ze als community een grote stap voorwaarts.’
Doe jij ook mee?
Met €10.000 kan een gemeenschap van 1.000 tot 2.000 mensen duurzaam voorzien worden van water, voor nu en in de toekomst. Met een tientje donatie help je dus al één persoon aan schoon drinkwater. In solidariteit met de vrouwen van Sierra Leone loop je daarbij op of rond 17 juni met een fles, jerrycan of waterzak, gesponsord door vrienden, familie, kennissen en collega’s.’ Schrijf je hier in als deelnemer of groep, en laat het ons weten door een email te sturen naar [email protected]. Dan krijg je zo snel mogelijk de actie toolkit toegestuurd! Doe mee om de heldinnen in Sierra Leone te steunen!
Het volledige interview kun je bekijken tijdens de Waterweek van 25 augustus tot en met 1 september 2023: Water& Movies bij ZiggoTV en ShortsTV.