Aantal jongeren in gesloten instellingen neemt toe, met alle gevolgen van dien

Steeds meer jongeren met gedragsproblemen verblijven in een gesloten jeugdinstelling, terwijl ze daar niet thuishoren. Dat blijkt uit het Jaarbericht Kinderrechten 2018 dat deze week is verschenen. Wat is er aan de hand? Wij vroegen het kindertherapeute Meta Herman de Groot, die veel met jongeren werkt die met een echtscheiding te maken hebben. “Ik krijg steeds vaker te horen dat kinderen die door een geëscaleerde situatie thuis naar een instelling worden gestuurd.”

In open instellingen is er momenteel te weinig plek, wat wellicht komt doordat een aantal van deze instellingen een tijd terug gesloten zijn, aldus Meta. “Tel hierbij op dat het aantal jongeren met gedragsproblemen groeit en dat er te weinig pleeggezinnen zijn.”

Zodra kinderen naar een instelling moeten, is Jeugdzorg erbij betrokken. “Daar schort het. Gezinsvoogden en - managers werken vaak parttime, waardoor gezinnen halve hulp krijgen. Daarbij worden jonge nog onervaren meiden op volwassen gezinnen met veel problematiek gezet. De kwaliteit van de huidige hulpverlening is niet voldoende.”

Kinderen voelen het als een straf als ze naar een gesloten instelling moeten, aldus Meta. “Het moeilijke gedrag wordt hierdoor alleen maar versterkt. Er zijn zoveel regels, het lijkt wel een gevangenis. Wat ik heel pijnlijk vind, is dat kinderen in een instelling geen perspectief hebben. De hulpverlening die er is, richt zich op de dagelijkse zorg. Qua perspectief van deze kinderen tasten ze in het duister. Dit heeft een enorme invloed op het gedrag van de kinderen, waardoor ze sneller in de criminaliteit belanden.”

Waarom zijn er steeds meer kinderen met gedragsproblemen? “Het toegenomen aantal echtscheidingen is echt een probleem. Als die escaleren, heeft dit een enorm effect op kinderen. Daarnaast merk je dat kinderen veel meer onder druk staan door prestatiedruk en verwachtingen. Het internet speelt ook een belangrijke rol. Het aantal gameverslaafde kinderen

neemt toe. Ik zie ook dat ouders minder aandacht voor hun kinderen hebben.”

Meta heeft een meisje in behandeling gehad die net in die tijd uit huis werd geplaatst. “Volgens de rechter mocht zij bij mij onder behandeling blijven, waar haar moeder ook blij mee was. Toen ze in een open instelling terechtkwam, ben ik met Jeugdzorg in gesprek gegaan. Ik kreeg toen te horen dat zij niet met externen werkt, dus einde therapie. Dat meisje zei tegen me: ‘Je bent de enige die naar me luistert.’ Ik vind dat er slecht geluisterd wordt naar de behoeftes van kinderen.”

Wat is volgens Meta de oplossing? “Dat is best ingewikkeld, maar in ieder geval moet er betere hulp en meer preventie komen. Vaak komt de hulp als het al geëscaleerd is. We zouden weer naar een positieve sociale controle mogen. We hebben nog te vaak oogkleppen op, waarbij we denken dat iemand anders het wel oplost. Kinderen worden uit huis geplaatst omdat de omgeving niet veilig is. Waarom maken we de omgeving niet veiliger, waardoor we het kind niet hoeven weg te halen?”