Van Gogh Museum komt met eerste overzicht Etel Adnan

Tot haar dood in november had het Van Gogh Museum geregeld contact met de in Libanon geboren kunstenaar Etel Adnan om te spreken over het leven, haar werk en Vincent van Gogh. De beroemde kunstschilder was een grote inspiratie voor haar. Adnans eigen woorden vormen nu "de ruggengraat" van de eerste overzichtstentoonstelling met haar werk in ons land, zegt conservator Sara Tas.

De expositie 'Kleur als Taal', die vrijdag opent in het Amsterdamse museum, toont 78 werken, waarvan er 72 nooit eerder in Nederland te zien waren. De kleurrijke schilderijen worden gelinkt aan tien werken van Van Gogh (1853-1890). Centraal staat de verbondenheid die beide kunstenaars voelden met de natuur, hun intense kleurgebruik en de rol van taal in hun leven en werk.

Etel Adnan (1925-2021), dochter van een Syrische, Turkssprekende islamitische vader en een Griekse, katholieke moeder, werd geboren in Beiroet. Later woonde ze onder meer in de Verenigde Staten en Frankrijk. Adnan begon haar carrière als dichter en schrijver en ging rond haar 34e schilderen. Haar gemengde culturele achtergrond en haar diverse woonomgevingen hebben volgens het museum invloed gehad op haar werk. Ze vond een universele taal met kleuren in plaats van woorden. "‘Kleuren maken zichtbaar wat die persoon probeert te zeggen, maar in stilte", aldus Adnan. Haar werk wordt wereldwijd gelezen en tentoongesteld.

De kunstenaar maakte kennis met het werk van Van Gogh toen ze studeerde in Parijs. "Toen ik Van Goghs werk voor het eerst zag, was dat een enorme schok voor mij", zei ze. "Ik kwam uit Beiroet en had zelfs nog nooit reproducties van kunst gezien - we hadden geen musea in Libanon." Vooral de zelfportretten raakten haar. "Ik was onder de indruk dat iemand naar zichzelf kon kijken met zo'n precisie, zo'n intensiteit, bijna ondraaglijk. Die schok is nooit overgegaan."

De tentoonstelling is tot en met 4 september te zien.