Column voetbalvader Marc Oosterhout: It’s a man's world
‘Moe?’ ‘Valt wel mee.’ ‘Ik vond het anders een stevige training. Leek wel een jongenstraining.’ ‘Hoezo een jongenstraining? Trainen die anders dan?’, zei mijn dochter Rosa licht aangebrand. Ik veranderde snel van onderwerp.
‘Wat was dat trouwens met die jongens die het veld opkwamen?’, vraag ik aan Rosa. ‘De jongens wilden dat wij van het veld gingen.’ ‘Hoezo?’ ‘Het was hun trainingstijd en hun trainingsveld’, zeiden ze. ‘Maar wij stonden samen met hen ingedeeld op dit veld. Kon ook makkelijk omdat we beide maar een half veld nodig hadden.’ ‘Waarom moesten jullie dan van het veld af?’ ‘Ze vonden dat wij geen recht hadden op het veld.' ‘Hoezo niet?’ ‘Gewoon, omdat ze dat vonden.' ‘Wat zeiden jullie?’ ‘Niets, we bleven staan’, zei ze schouderophalend.
Het was me inderdaad al vaker opgevallen dat mannen in het voetbal meer rechten lijken te hebben dan vrouwen. Overal lees je over genderneutraliteit, afschaffing van de stereotypering en gelijke rechten tussen mannen en vrouwen. Zo schafte Hema het verschil tussen meisjes- en jongenskleding af. Sloten de mediabedrijven NPO, RTL en Vice onlangs een coalitie om onbewuste vooroordelen tegen te gaan. En werd het nieuwe kabinet Rutte III direct de maat genomen bij een daling van vier procent van het aandeel vrouwen. Maar in het voetbal is ongelijkheid tussen mannen en vrouwen heel gewoon. In het voetbal maken mannen de dienst uit. Op de velden, in de bestuurskamers en bij de FIFA. Zo kon Lieke Martens haar prijs voor beste voetballer ter wereld niet ophalen, omdat ze in de voorbereiding zat voor de wedstrijd tegen Noorwegen. ‘Jammer van de timing, maar het zal vast met de agenda’s van Ronaldo en Messi te maken hebben gehad. Geen probleem’, reageerde Martens. Chique reactie, maar het laat ook zien dat vrouwen in het voetbal het gewoon lijken te vinden om in een ondergeschikte positie te zitten. En in de media gaat het al niet beter. Kijk maar eens hoe vaak er een vrouw aan tafel zit bij Studio Voetbal. Een enkele keer mag oud-international Daphne Koster aanschuiven. Maar meestal is Studio Voetbal toch vooral een theekransje van mopperende mannen.
Gelukkig is er verandering op til. Zo besloot de Noorse voetbalbond een paar weken geleden de salarissen van mannen en vrouwen gelijk te trekken. ‘In Noorwegen vinden we gelijkheid erg belangrijk, dus ik denk dat dit goed is voor het land en de sport’, zei Joachim Walltin van de Noorse spelersvakbond. En zo ging recentelijk een oefenwedstrijd tussen Nederland en Denemarken niet door omdat de Deense speelsters staakten voor gelijke beloning. Gelijkheid tussen mannen en vrouwen in het voetbal. Het begin is er.
Zou het niet mooi zijn als de KNVB het Noorse voorbeeld zou volgen? En in 2018 zou overgaan tot een gelijke beloning tussen mannen en vrouwen? Voetbal als voortrekker in de gendergelijkheid. Het zou het Nederlandse voetbal niet misstaan. Bovendien hebben de Oranjevrouwen het verdiend. De Oranjevrouwen gaven deze zomer een prachtig visitekaartje af door het EK te winnen. Ik hoop, nee laat ik het anders zeggen, ik vertrouw erop dat de KNVB het lichtend voorbeeld uit Noorwegen zal volgen.
Maar het is misschien belangrijker dat de ongelijkheid op de velden, in de bestuurskamers, maar ook in de media en de politiek wordt aangepakt. Een schrijnend voorbeeld van de ongelijkheid was deze zomer de weigering van de gemeente Amsterdam om de Ajax-vrouwen te huldigen. De vrouwen van Ajax werden niet alleen kampioen van de Eredivisie, ze wonnen ook nog de Beker. Maar een huldiging zat er niet in. D66-wethouder Kajsa Ollongren - een vrouw nota bene - zei in een reactie dat de tijd hiervoor nog niet rijp is. 'Vrouwenvoetbal is de snelst groeiende sport van Nederland, dus we gaan wel de kant van een huldiging op, maar zo ver is het nog niet', sprak ze. U leest het goed: een vrouwelijke wethouder van misschien wel de meest progressieve partij van Nederland vindt dat de tijd nog niet rijp is voor huldiging van de vrouwen. Een bezoekje aan de burgemeester was voldoende. Terwijl ik zeker weet dat als de mannen van Ajax de Europa League hadden gewonnen - ze waren dichtbij deze zomer - dat heel Amsterdam en omstreken was uitgelopen voor een grote huldiging. Inderdaad georganiseerd door de gemeente Amsterdam. Nee, de gelijkheid tussen mannen en vrouwen in het voetbal is nog ver te zoeken.
Gelukkig lieten de fans van de vrouwen van Ajax het er niet bij zitten. Ze zetten een petitie op touw. En dat werkte. Een meerderheid van de raad, D66, PvdA en GroenLinks, bracht een motie in stemming waarin werd geëist dat alle topsporters voortaan worden gehuldigd. Ongeacht het geslacht. Het zal tijd worden. Of zoals spits Vivianne Miedema laatst zei in Trouw: ‘We hoeven niet meer het schoothondje van het voetbal te zijn.’
‘Misschien moeten jullie de volgende keer de jongens wegsturen.’ Mijn dochter keek vertwijfeld voor zich uit. ‘Hoezo? Wij hebben toch niet het hele veld nodig.’ ‘Het gaat om het principe.’ ‘De jongens hebben toch ook recht om te trainen.’ Gelijkheid. Voor mijn dochter is het vanzelfsprekend. It’s a man’s world, but it would be nothing without a woman or a girl .
