In 2022 was er een explosieve stijging van maar liefst 82% van werknemers die gebruik maakten van een externe vertrouwenspersoon ten opzichte van het jaar ervoor. Inmiddels heeft 1 op de 5 medewerkers weleens te maken met ongewenst gedrag, zoals intimidatie, pesten, discriminatie, geweld of seksuele intimidatie op de werkvloer. Een zorgelijke ontwikkeling voor de inzetbaarheid van werkend Nederland, aldus Gimd, marktleider externe vertrouwenspersonen.
Sociale veiligheid
Uit cijfers van Gimd blijkt dat de social veiligheid op de werkvloer steeds meer onder druk komt te staan. Het aantal werkgevers dat vorig jaar gebruik maakte van een externe vertrouwenspersoon is met 25% gestegen. Ook het soort meldingen verschuift. Was pesten in 2021 met 62% de voornaamste oorzaak dat de sociale veiligheid op de werkvloer geweld werd aangedaan, in 2022 is dat nog maar 37%. De grootste stijger is de categorie agressie, geweld en intimidatie (van 15% naar 35% van de meldingen).
Rita Wielemaker, Specialist sociale veiligheid en integriteit van Gimd: “De cijfers betekenen helaas niet dat er minder wordt gepest. De absolute aantallen stijgen nog altijd. Maar de hoeveel agressie die wij op de werkvloer tegenkomen, is schrikbarend gestegen. Dit speelt vaak in relatie tussen medewerkers onderling of in relatie met een leidinggevende. We zijn blij dat meer medewerkers de vertrouwenspersoon benaderen. Echter het gesprek voeren over sociale veiligheid op de werkvloer is noodzakelijk. Het wordt dan een stuk makkelijker om met elkaar in contact te komen over gewenst en ongewenst gedrag. De sfeer om een dergelijk gesprek te creëren -in alle openheid en veiligheid- is een gemeenschappelijke actie. Voorbeeldgedrag van leidinggevenden is daarom essentieel.”
Bereidheid
Een oorzaak van de toegenomen meldingen is de bereidheid van slachtoffers om melding te maken van ongewenst gedrag en naar een vertrouwenspersoon toe te stappen. Maatschappelijke aandacht bij misstanden in Tv-programma’s, sportorganisaties en in de wetenschap geeft slachtoffers de moed om zelf ook tot actie over te gaan.
Wielemaker: “Doordat ongewenst gedrag zo bespreekbaar is geworden, zien we dat in verreweg de meeste gevallen de oplossing in de informele sfeer wordt gevonden. Bijvoorbeeld door met elkaar de dialoog aan te gaan. In minder dan 1% van de gevallen wordt er opgeschaald naar een formeel traject. Elk slachtoffer is er één te veel, maar door de toegenomen transparantie hoeven we niet te wanhopen.”